Gouden greep: minor voor professional en student

donderdag 7 juni 2018
timer 5 min
St
Stenden NHL-docent Ruimte en Mobiliteit Frans Larmené zal de verkeerskundegeschiedenis ingaan als oprichter van de minor Traffic Psychology in het hbo-onderwijs. Een gedragswetenschapper pur sang die zich ergert aan verkeersonveilig gedrag op de weg. Hij benadrukt de eigen verantwoordelijkheid. Niet alleen als weggebruiker, ook als verkeerskundige.

Verkeerskunde is geen vak voor egotripperij, weet Larmené intussen. Mobiliteit en verkeersveiligheid zijn maatschappelijke vraagstukken die vragen om maatschappelijk gedragen maatregelen. Je moet daarom als verkeerskundige niet je persoonlijke positie op de eerste plaats zetten, maar ervoor zorgen dat jouw oplossingen worden toegepast, ook al strijkt een wethouder met de eer. 

Gaandeweg zijn 34-jarig docentschap aan de opleiding Ruimte en Mobiliteit van Stenden NHL, signaleerde docent Frans Larmené het toenemend besef in de vakwereld dat je verkeersgedrag bewust en onbewust kunt beïnvloeden. Deze aanvullende manier om de verkeersveiligheid te bevorderen, sprak Larmené erg aan en hij verkende de mogelijkheid om hier ook aandacht aan te besteden in het onderwijs. Uiteindelijk werd hem gevraagd om een minor Traffic Psychology op te zetten. 

“Vanaf de start hebben we deze minor opengesteld voor studenten van de andere hbo-opleidingen, en ook professionals uit het werkveld mochten aanschuiven. Deze mengeling van studenten en cursisten heeft vanaf het begin heel goed gewerkt”, zegt Larmené. “Samen in de schoolbanken geeft een extra dynamiek. Studenten kennen het schoolsysteem, de cursisten kennen de praktijk. Het resulteert al snel in goede stageplaatsen en schept vaak een langdurige band door de minor-groepsapp en de wekelijkse gezamenlijke maaltijden tijdens de woensdagles van 16.00 tot 20.00 uur." 

Regel is regel 

Larmené is geschoold in de orthopedagogiek, dat onderdeel is van de gedragswetenschappen. Vóór en naast zijn docentschap was Larmené tot zijn pensioen werkzaam bij Justitie. Hij plakte er nog twee jaar docentschap aan vast, maar stopt na de actuele minor ook als hogeschooldocent. 

Een grappige controverse tussen de cultuur bij Justitie en de grondslag voor verkeersgedrag is het fenomeen van de eigen verantwoordelijkheid, merkt Larmené op. “Bij justitie geldt: regel is regel. Ik heb er wel eens geroepen dat je mensen meer verantwoordelijkheid moet geven, maar die boodschap werd glimlachend aangehoord. Toch ben ik vorig jaar uitgenodigd om een lezing te geven over shared space en het geven van eigen verantwoordelijkheid aan mensen.” 

Ego aan de kant 

Gedurende zijn werkzame leven deed Larmené twee belangrijke inzichten op. “Ten eerste is het een goede strategie om steeds ergens op terug te komen en mensen langzaamaan nieuwsgierig te laten worden. Sommige zaken moeten ‘rijpen’. Het andere is dat je, met name als je jong bent, graag wilt dat jouw creatieve ideeën ook als zodanig de geschiedenis ingaan. Maar wil je in dit vakgebied succes behalen, dan moet je soms je ego aan de kant zetten. En bijvoorbeeld eens tactisch tegen een wethouder zeggen: Ik zag laatst iets, denk daar eens over na. Zo kan jouw idee soms ook werkelijkheid worden. Hierachter schuilt het verschil tussen gezag verwerven voor je persoonlijke positie versus het maatschappelijk belang van je idee. Verkeersveiligheid en mobiliteit zijn bij uitstek maatschappelijke terreinen.” 

Wat Larmené echt kan storen zijn maatregelen waar een verkeerd maatschappelijk signaal van uitgaat, zoals de 130 km/uur-regel. "Daarmee geef je het signaal af dat tijd geld is en dat we sneller moeten rijden. Hogere snelheid kost uiteindelijk vaak meer tijd, leidt tot meer en zwaardere ongevallen én milieuschade. Ik vind dat de verkeerskundige wel wat vaker een vuist mag maken tegen politieke waanbeelden. We moeten de politiek juist scherp houden en verkeersdeelnemers op een andere attitude wijzen." 

Reactiesnelheid 

Ten slotte nog een punt van zorg. “We verwachten te veel heil van nieuwe technieken zoals apps en het zelfrijdende voertuig. Die zouden een hoop problemen kunnen voorkomen, maar ik betwijfel het. De weggebruiker zal altijd weer een gaatje vinden om zijn eigen belang te bevorderen. En als je zelf niet scherp blijft, omdat je denkt dat het systeem het overneemt, vermindert je reactiesnelheid. Dat is het grote aandachtspunt bij technologische ontwikkelingen: hoe gaan mensen ermee om en wat zijn de consequenties?”  

Het doet Larmené deugd dat de gedragskant in het verkeer intussen een professionele poot is geworden, met een leerstoel Verkeerspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. 

En dan nu met pensioen. Wat gaat Larmené doen? “Ik zal blijven lezen over verkeerskunde en over hoe je brein functioneert. En ik zal ook nog wel eens lesgeven, maar dan wel zonder allerlei rompslomp.” Zelf nog een boek schrijven? Lachend: “…Nou, misschien.” 

Met pensioen 

NHL-docent Frans Larmené (66) gaat in juli met pensioen. Hij gaf 24 jaar les aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, NHL, tegenwoordig Stenden NHL. Acht jaar geleden schreef hij samen met gedragsdeskundigen de leerlijn voor de minor Traffic Psychology. Deze minor staat vanaf de start ook open voor studenten van andere hbo-opleidingen en voor cursisten uit het werkveld. Een gouden greep, stelt Larmené achteraf. 

Frans Larmene, Stenden NHL-docent Ruimte en Mobiliteit en grondlegger van de minor Traffic Psychology

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief