Kansen voor kilometerprijs

vrijdag 23 februari 2018
timer 4 min

Op de auto wordt wereldwijd belasting geheven, onder meer bij het tanken, meestal ten behoeve van onderhoud van de infrastructuur. Traditioneel gebeurt dit door een accijnsheffing op fossiele brandstoffen. Hoe doen we dat in een toekomst zonder benzine, diesel en gas?

Nu er ontwikkelingen zijn om steeds zuiniger auto’s te bouwen en om de fossiele brandstoffen uit te faseren, staan overheden voor de vraag: hoe innen we in de toekomst de accijns op weggebruik? Daarnaast is vraag hoe we verkeersstromen zodanig reguleren dat het verkeer tijdens de spits optimaal doorstroomt. Beide vraagstukken zijn in vele landen actueel en ook in Nederland is er in de afgelopen jaren politiek en maatschappelijk veel over gedebatteerd. We herinneren ons de ‘tolpoorten-discussie’ rond de eeuwwisseling, gevolgd door het breed gevoerde debat rond ‘Anders betalen voor mobiliteit’ in 2005. Allerlei argumenten, beren op de weg en sentimenten verdrongen de voordelen die bleken uit wetenschappelijk onderzoek. Voorstellen verdwenen van de politieke agenda. Intussen is het 2018 en het verkeer op de Nederlandse wegen staat nóg vaker stil, met name in de ochtend- en avondspits.

Waar staan we nu?
Het huidige kabinet pleit voor een snelle aanpak, maar is ook ambivalent in zijn Regeringsverklaring 2017 waar het stelt: “Samen met de Mobiliteitsalliantie voeren we deze kabinetsperiode pilots uit om ervaringen op te doen met alternatieve vormen van vervoer en betaling, zonder dat dit leidt tot een systeem van rekeningrijden.” 'Alternatieve vormen van betaling' betekent volgens mij dat de wegenbelasting, de BPM en de accijns op brandstoffen ter discussie komen te staan en dat er een betaling per kilometer voor in de plaats komt, die dan mogelijk geen 'rekeningrijden' mag heten. Welke alternatieve betaling de coalitie in gedachte heeft, wordt uit dit voornemen niet duidelijk.

Oplossingen in andere landen
Wereldwijd zijn er experimenten gaande, waarvan er één mij in het bijzonder opvalt. Dit is het programma OReGO dat rond 2010 in de Amerikaanse staat Oregon is geïntroduceerd en dat na een periode van uittesten, stoppen na wat grote en kleinere problemen en opnieuw testen, nu in een fase van een werkbare oplossing verkeert.

Hoe werkt het programma?
In veel Amerikaanse staten, ook in Oregon, wordt net als bij ons accijns op brandstoffen geheven. Daar heet het 'Gastax' die wordt afgerekend bij het tanken en daarom ook 'Pay at the pump' wordt genoemd. Sinds 1 juli 2015 is de OReGO-pilot voor RUC (Road Usage Charging) gestart op basis van de Gastax en Pay at the pump. Oregon-automobilisten doen vrijwillig mee en registreren zich online. Voorts installeren ze zelf een speciaal apparaatje in de servicediagnose-aansluiting OBD-II port (On Board Diagnose-aansluiting). Dit apparaat meet de gereden afstand op wegen en in tijd en brengt $ 0,15 per gereden mijl in rekening als alternatief voor de Gastax. De bij het tanken in rekening gebrachte Gastax wordt beschouwd als een vooruitbetaling voor het weggebruik. De werkelijke gereden kilometers worden verrekend aan de pomp. Vrijwilligers kunnen kiezen tussen een GPS registrerend of een niet-GPS registrerend apparaat. Alle gegevens worden door een private organisatie vastgelegd, terwijl de financiële afwikkeling in handen is van ODOT (Oregon Department of Transportation). In 2015 hebben zich 1300 vrijwilligers geregistreerd, genoeg om het testprogramma op te starten.

 

Conclusie programma
De belangrijkste conclusie voor ODOT, na twee jaar testen, was dat het belasten van de automobilist voor het weggebruik per gereden mijl in plaats van voor het betalen van de Gastax, goed functioneert. Het publiek geeft ook de voorkeur aan het 'eerlijke' systeem van RUC (Road Usage Charging). Dat iedereen voor het weggebruik moet betalen, bleek een overtuigende reden te zijn om het systeem te onderschrijven. De Oregon Department of Transport biedt de mogelijkheid om in het weekend van 5 tot en met 9 mei de ervaring van de afgelopen pilotprojecten ter plaatse te delen. Meer informatie: The Travel Company, Michael Verdouw: verdouw@travelcompany.nl.

Les voor Nederland
Een groep van Nederlandse bedrijven heeft tijdens de discussie over het dossier 'Anders betalen voor Mobiliteit' reeds een alternatief systeem voorgesteld, gebaseerd op het vrijwillige Oregon-model Pay at the Pump. Ook in dit systeem wordt alleen de verplaatsing van het voertuig gemeten, dus de gereden kilometers in de tijd, die verrekend worden bij het tanken in de vorm van een credit als beloning voor het buiten de spits te hebben gereden. Daarbij vervallen de wegenbelasting, provinciale opcenten en op termijn ook de BPM. Dit systeem waarmee niet of nauwelijks gefraudeerd kan worden heet BCR, 'Brandstof Credit Rijden'.

Klink hier voor een beschrijving van de BCR-optie en een rekenvoorbeeld.

Klik hier voor het Oregon OReGO-rapport 

Klik hier voor informatie over een studiereis naar Oregon van 5-8 mei 2018

Jaap Ketel, gepensioneerd technisch adviseur in energie en infrastructuur

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief