Let op kleurgebruik

donderdag 25 april 2019
timer 4 min

Met mijn vader aan het stuur van zijn Morris-Oxford trokken we ‘s zomers over de Alpen naar Italië. Daar viel mij op dat ik de kleuren van de verkeersborden wél kon zien. Pas veel later heb ik begrepen dat het de witte scheidingsbiezen waren die de kleuren rood en blauw isoleren en daardoor de boodschap, ook voor kleurenblinden, duidelijk maken. 

 

Meer dan 50 jaar later (2005) heb ik dit aan Rijkswaterstaat gemeld, toen ik er toch was voor de voor mij onzichtbare rode matrixkruizen. Om de witte biezen ‘te verkopen’ moest het probleem zichtbaar worden gemaakt. Wim Stevens (Agmi) heeft daarbij een hoofdrol gespeeld door plaatjes te fabriceren van de gebruikelijke verkeersborden, deze borden te voorzien van witte contour- en scheidingsbiezen en vervolgens beide te transformeren naar de perceptie van kleurenblinden. Dit leverde vier kolommen op met de meest gebruikte borden (zie afbeelding). 

 
Daar RWS niet in actie kwam ben ik via John Boender (CROW) bij de NEN-normcommissie Verkeerstekens beland voor een presentatie in Delft (2008). Jacques Goddijn sr. zag direct de maatschappelijke en commerciële kant en nam de hele commissie mee. RWS zou het verder uitwerken. Dat heeft even geduurd en werd helaas een onnodig compromis, met een overbodige smalle rode buitenbies, die visueel ergonomisch bepaald niet bijdraagt aan duidelijkheid. In 2011 werden de nieuwe borden per Koninklijk Besluit ingevoerd. Helaas was het eerste biezenbord tevens het eerste 130 km/uur maximumsnelheidsbord, waarbij alle media-aandacht helaas naar de ‘130’ ging (2011).

 

Nu wordt gelukkig toch gewerkt aan de optimale uitvoering met een brede reflecterende witte contourbies, zoals in Frankrijk reeds standaard is. Deze borden zijn voor kleurzienden ook duidelijker, zeker in het donker als niemand kleuren ziet.
 
RWS, je mensen lopen gevaar

In 2018 zijn 18 auto’s van weginspecteurs aangereden, terwijl zij een incident aan het afhandelen waren (bron: RWS). Als ik weer een foto zie van een total loss pick-up van RWS. denk ik: daar zal wel een rood-blinde op zijn geknald, die eerst onbewust het rode matrix-X heeft gemist en vervolgens de bijna compleet rode DRIP in de pick-uplaadbak niet zag oplichten.

 
Het wachten is blijkbaar op de eerste dode inspecteur voor er actie wordt ondernomen. Het staat er wat cru maar ik vrees dat de boodschap anders niet over komt. Rijkswaterstaat: doe er eindelijk wat aan, het zijn je eigen mensen die gevaar lopen! (Zie blog Verkeerskleuren 3/6.) 
 
Ook ProRail discrimineert

ProRail discrimineert er ook vrolijk op los, door ‘de verkeerslichten’ bij roltrappen niet dubbel te coderen. De standaard plaatsing met rood/boven en groen/onder (en altijd oranje-rood toepassen voor rood-blinden) is zoek. Nooit van kleur verspringende lichten gebruiken, want deze zijn niet dubbel te coderen. Indien een roltrap steeds dezelfde kant op draait kan een eenvoudige dubbele codering worden bereikt door onder het rode licht een groene dummy te plaatsen, waardoor het rode licht boven komt te staan. Aan de andere kant: boven het groene licht een rode dummy aanbrengen, zodat hier het groene licht ‘onder’ komt te staan. Met de positie is de kleur dubbel gecodeerd en daardoor de boodschap kleurenblind-proof. Het is niet alleen ProRail, maar ook GVB met de Noord-Zuidlijn en vele andere organisaties, die roltrappen in de openbare ruimte laten draaien.
 
Zonnebrillen filteren ook kleuren

Ten slotte nog een zomerse waarschuwing. Zonnebrillen filteren behalve zonnestralen ook kleuren, met mogelijk gevolg dat waardevolle gekleurde informatie niet wordt opgemerkt. Deze informatie kan zowel van buiten als van het dashboard komen. Ik heb nooit iets gelezen over onderzoeken bij kleurzienden noch bij kleurenblinden, met een smaller spectrum. Ook niet over ongelukken met een foute zonnebril als oorzaak. Tegenwoordig worden zonnebrillen bovendien dag en nacht gedragen, waardoor mogelijk ‘s nachts extra problemen achter het stuur ontstaan.

Lees ook de vorige blogs van Meinard Noothoven van Goor:
1/6: Stel, je ziet geen rood

2/6: Bijna onder de tram 

3/6: ‘Matrix-X gaat voor mij nooit aan!’ 

4/6: Blind dashboard

 
Auteur: Meinard Noothoven van Goor

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief