Met ontwerprichtlijnen alleen kom je er niet…

donderdag 6 november 2014
timer 3 min

Alex van Loon, senior adviseur robuuste netwerken van Rijkswaterstaat

Een wegontwerp dat voldoet aan de richtlijnen is niet altijd een goed ontwerp en omgekeerd een wegontwerp dat niet voldoet aan de richtlijnen is niet per se een slecht ontwerp. Daarom een pleidooi voor het verder ontwikkelen van wegontwerpkennis en het toepassen daarvan in wegenprojecten voor het borgen van vlot en veilig verkeer.

Wegontwerp is een professioneel vakgebied dat als onderdeel van de verkeerskunde nauw samenhangt met de vakgebieden verkeersafwikkeling, verkeersveiligheid en verkeersgedrag. Wegontwerp vereist kennis van de functies van het netwerk, de kenmerken van de verkeersstromen, de eigenschappen van de voertuigen en het gedrag van de weggebruikers. Bovendien is wegontwerp sterk bepalend voor verkeersmanagement, het beheer en onderhoud aan de wegen en is het van invloed op de leefomgeving. In feite vormt wegontwerp de basis voor een vlotte en veilige afwikkeling van het verkeer.

Het wegennet is geen statische entiteit, maar voortdurend in ontwikkeling en in uitvoering: van verkenningen en planuitwerkingen, naar realisatie en onderhoud. Wegontwerp speelt dus in alle planfasen van het ontwerpproces een rol. Het detailniveau van wegontwerp neemt gaandeweg toe: van ruimtelijke inpassing naar wegontwerp en –inrichting, verkeerstechniek en constructie. Dit vraagt in elke fase integrale ontwerpkennis met aandacht voor de volgende fasen en het eindbeeld.

In het verleden zorgden Rijkswaterstaat en andere wegbeheerders voor het ontwerp van de wegen en de markt voerde de plannen uit. Totdat een aantal jaren geleden een nieuwe relatie ontstond tussen de overheid en de markt: de wegbeheerder definieert de functionele ontwerpopgave en de marktpartij ontwerpt en realiseert. Ofwel: de markt ontwerpt, tenzij. De richtlijnen voor wegontwerp worden daarbij als eisenpakket in het contract meegegeven.

Maatwerk vereist wegontwerpkennis
Uit plantoetsingen blijkt dat ontwerprichtlijnen niet altijd kunnen voldoen aan de vele planeisen die Rijkswaterstaat stelt, en ook onvoldoende aansluiten bij de praktijk. Er is dus veelal maatwerk nodig. En maatwerk vereist wegontwerpkennis om in bijzondere situaties oplossingen te bedenken en de effecten ervan te bepalen. In de praktijk blijkt dat dit maatwerk vooral tot stand komt door goede samenwerking tussen Rijkswaterstaat en de marktpartij. Daarbij is het van belang dat de kennis van Rijkswaterstaat en die van de markt op een goede manier bij elkaar worden gebracht. Voor een efficiënte samenwerking en effectief resultaat is uitwisseling van kennis en ervaringen tussen Rijkswaterstaat en marktpartijen dus van groot belang.

Binnen Rijkswaterstaat wordt ontwerpkennis ontwikkeld, gebundeld en gedeeld via een zogenoemde ‘Community of Practise’ en zijn de interne advieslijnen gericht op het toepassen van eenduidige kennis en het oplossen van knelpunten. Daarnaast wordt gezorgd voor een betere ontsluiting van de ontwerprichtlijnen richting de markt via de CROW kennisbank.

Vereniging Infra Ontwerp
Vanuit de markt is het initiatief genomen om kennis en ervaringen uit te wisselen tussen wegontwerpers bij overheden en marktpartijen via de nieuw opgerichte Vereniging Infra Ontwerp. Naast kennisuitwisseling richt deze vakvereniging zich nadrukkelijk op het onderwijs om het vak wegontwerp te propageren om in de toekomst voldoende kenniscapaciteit te kweken. Hierbij zijn zowel de technisch en verkeerskundig ontwerpers als de ruimtelijke planners bij de verschillende onderwijsinstellingen in beeld (mbo/hbo/wo-niveau).

Vanuit mijn functie bij Rijkswaterstaat ondersteun ik dit initiatief om de ontwerpkennis tussen Rijkswaterstaat en de marktpartijen goed op elkaar af te stemmen en samen door te pakken richting het onderwijs. Zo werken we samen als Rijkswaterstaat en markt aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland op basis van ontwerprichtlijnen, en waar nodig op ontwerpkennis.

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief