Vier sporen richting schone stadslogistiek

donderdag 28 februari 2019
timer 5 min
De tijd van V&D, twee kledingcollecties per jaar en Vinex-locaties buiten de stad ligt nog niet eens zo ver achter ons. Wat was het inpassen van goederenvervoer in de stad toen relatief eenvoudig!

Met een hoogte-, lengte-, of gewichtsbeperking bij een onderdoorgang, gracht of brug en wat venstertijden in het winkelgebied leidde je als gemeente de stedelijke bevoorrading al aardig in goede banen. Maar in onze tijd van groeiende e-commerce, van de vele gezellige koffie- en eettentjes en van niet aflatende (ver)bouwprojecten in de binnenstad, is er veel meer voor nodig om al die vrachtwagens en vooral bestelbusjes de ruimte te geven.

Vier sporen

En dat terwijl de druk op die ruimte al zo groot is, en er vanuit het Klimaatakkoord ambities liggen om in 2025 in de dertig grootste steden een zero-emissiezone te hebben. Hoog tijd om van een paar maatregelen voor goederenvervoer tot een breed, integraal plan voor stedelijke logistiek te komen. Alleen zo kunnen we de impact van die uitdijende goederenstromen verminderen. De weg naar slimme en schone stadslogistiek bestaat uit een plan met vier sporen waarbij gemeenten lokaal de strenge, fysieke maatregelen en ook de zachte, beleids- en gedragsmaatregelen moeten invullen.

Goed geregeld

Een belangrijk spoor om te volgen, is dat de gemeente de zaken van haar kant goed regelt en dus maatregelen treft die zowel regulerend, faciliterend als stimulerend zijn. Wijs het gebied van de zero-emissiezone aan, richt slimme laad-en losplekken in en geef privileges aan en/of subsidies voor zero-emissievervoer. En vergeet vooral niet om stadslogistiek vanaf het begin mee te nemen bij de binnenstedelijke woningbouwontwikkeling. Zowel in de bouwfase als in de gebruiksfase moet er in het ontwerp voldoende ruimte zijn voor aanlevering van bouwmaterialen, thuisbezorging en retourstromen.

Goed gedrag

Als gemeente werk je natuurlijk ook aan je eigen spoor: het vertonen van goed voorbeeldgedrag. Zo is jullie eigen wagenpark (bijna) helemaal elektrisch en richt de inkoopafdeling jullie facilitaire belevering slim en schoon in; het printpapier wordt samen met de koffiebonen een keer per week per elektrisch vervoer aangeleverd. Ook de andere ‘ontvangers’ in de gemeente zijn straks verplicht dergelijk goed bestelgedrag te vertonen. Zoals zorg- en onderwijsinstellingen, (grote) bedrijven en horeca- en retailondernemers in de binnenstad. Al deze partijen kunnen hun logistieke footprint verminderen door andere afspraken met hun leveranciers te maken. Maar daarvoor hebben ze wel een duwtje nodig vanuit de gemeente om hun gedrag te veranderen.

Slimme logistiek

Het derde spoor is slimme logistiek: wil je als gemeente minder vracht- en bestelauto’s in de stad, dan betekent dat het bundelen van goederenstromen en inzetten van kleinere (elektrische) voertuigen zoals vrachtfietsen. Misschien is het water in de binnenstad prima bruikbaar voor (bouw)logistiek? Hiervoor zijn ‘hubs’ op diverse schaal nodig als overslagpunt: van groot naar klein vervoer, van halflege naar volle ladingen, van diesel naar elektrisch, van land naar water of van huisadres naar een centraal afleveradres voor de wijk. Gelukkig ziet de markt volop kansen en richt de last mile steeds slimmer in, maar zij kan daarbij zeker nog ondersteuning van de gemeente gebruiken in de vorm van fysieke- of regelruimte.

Schone techniek

Om het station ‘zero emissie in 2025’ te halen, zul je ten slotte ook het spoor van schone techniek moeten volgen. We hebben nog maar een kleine zes jaar om het streven vanuit het Klimaatakkoord van 50.000 elektrische bestelauto’s en 5.000 elektrische vrachtwagens te halen. Deze e-voertuigen worden binnen de stadslogistiek ingezet, daar is de winst voor maatschappij en bedrijf immers het grootst. Door het vele afremmen en optrekken in de stad is diesel vervangen door elektriciteit direct goed voor klimaat, de lokale luchtkwaliteit, geluid en kosten. Dus moet je als gemeente ondersteuning bieden in onder meer de aanleg van oplaadinfra en versnelling van aanschaf (en inzet) van elektrisch bestel- en vrachtvervoer.

Samen op het goede spoor

Het lijkt een grote opgave om zo’n stedelijk logistiek plan te maken volgens deze vier sporen en met een breed scala aan maatregelen. Gelukkig gebeurt er al veel op het gebied van schone en slimme stadslogistiek. Bovendien hoef je het niet alleen te doen. Combineer binnen de gemeente een stedelijk logistiek plan bijvoorbeeld met plannen voor de personenmobiliteit of programma’s voor verbetering van luchtkwaliteit. Kopieer best practices van andere gemeenten en haak aan bij programma’s en budgetten van Rijk en provincie. Of maak gebruik van toegepast onderzoek van onderzoeksinstellingen op het gebied van stedelijke logistiek. Ook komen steeds meer markpartijen met slimme en schone oplossingen op de markt.

De stad na 2025

En zo zou het zomaar kunnen dat straks, na 2025, stedelijke logistiek helemaal geen plan meer nodig heeft. Dat goederen, net als data via internet, nagenoeg onzichtbaar de stad in en uit gaan. Ook de goederen van V&D, want die winkel is dan wel fysiek verdwenen, online is het warenhuis van weleer weer tot leven gekomen (op vd.nl). 

 
Auteur: Joeri Jongeneel, senior consultant bij &Morgen

Joeri Jongeneel, senior consultant bij &Morgen

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief