‘De volgende keer een faalfestival’

‘Leren we niet méér van elkaars fouten dan van (buitenlandse) voorbeelden waar het goed gaat?’ Dat stelden Niek Hinsenveld van de gemeente Enschede en Frans Sengers van de Universiteit Utrecht tijdens de derde VerDuS-conferentie begin oktober in Breda. ‘De volgende keer dus een faalcongres’, grapte dagvoorzitter Co Verdaas.

Verschillende Nederlandse onderzoekers en Nederlandse steden zijn nauw betrokken bij Europese onderzoeksprojecten: samen met collega's in het buitenland ontwikkelen ze kennis en nieuwe praktijken voor economisch en sociaal krachtige regio's, met een hoge en duurzame kwaliteit van leven. Hiervoor combineren ze ervaringskennis en wetenschappelijk onderzoek, doen ze experimenten en richten ze living labs in. 

VerDuS levert een bijdrage aan deze stedelijke ontwikkeling door een aantal nationale en internationale kennisprogramma's mogelijk te maken. Onderwerpen die tijdens dit congres centraal stonden waren: Hoe kunnen stedelijke regio's zichzelf versterken met nieuwe kennis over slimme en duurzame ontwikkeling? Wat hebben wetenschap en praktijk in Nederland aan de kennis die in internationale projecten hierover wordt ontwikkeld? Wat dragen Nederlandse partijen zelf bij aan die projecten op internationaal niveau? Kortom, wat is de volgende stap in stedelijke innovatie?

Burgemeester Paul Depla van de gemeente Breda gaf een duidelijke opdracht mee: ‘Zoek de verbinding met de praktijk. Zorg ervoor dat burgers en bewoners een rol gaan spelen binnen stedelijke innovaties.’ 

In een paneldiscussie, onder leiding van dagvoorzitter Co Verdaas, kwamen vier partijen van de stedelijke innovatiecirkel aan het woord: Rob Raven, hoogleraar Innovatiestudies aan de Universiteit van Utrecht, Ferdi Licher, van het ministerie van BZK,Marien de Langen van woningcorporatie Stadgenoot en Erna Bosschart, van het netwerk Social Innovation Acceleration in Cities, sprak namens de burgers.

Het panel was positief over de cultuurverandering die er gaane is waarbij partijen elkaar steeds beter weten te vinden en waarbij er steeds meer ruimte is om te experimenteren en innoveren. Dit leidt echter direct tot nieuwe vraagstukken, want wat komt er na de experimentele fase en hoe kunnen innovaties het beste opgeschaald en/of versneld worden? 

Ferdi Licher benadrukte de noodzaak van het versnellen en opschalen van stedelijke innovaties en ziet hier een belangrijke rol weggelegd voor Agenda Stad (www.agendastad.nl).

Reflectie

Tijdens deze conferentie gingen drie duo’s van jonge onderzoekers en gemeentelijke ambtenaren onder het publiek op zoek naar antwoorden op de drie centrale vragen van de conferentie. Thijs Koolmees van de gemeente Amsterdam en Merel Noorman van de Universiteit Maastricht merkten onder meer op dat het belangrijk is om bij experimenten de tijd te nemen voor reflectie. Het is goed om af en toe stil te blijven staan bij de vraag of het experiment wel het maatschappelijke belang dient en of we wel het juiste doen. Het duo Andrew Switzer van de Hogeschool van Amsterdam en Dion Heinis van de gemeente Haarlem ging in op de risicoverdeling van experimenten. Experimenten kunnen nu eenmaal mislukken, maar hoe creëer je de ruimte om hiermee om te kunnen gaan en hoe verdeel je de risico’s? Daarnaast zouden experimenten niet alleen gericht moeten zijn op quick wins, maar ook meer fundamentele vragen centraal stellen. ‘Het lerend vermogen van stedelijke innovaties en experimenten is eigenlijk nog te beperkt; er is behoefte aan meer kennisoverdracht en aan systeemverankering,’ stelden zij. Niek Hinsenveld van de gemeente Enschede en Frans Sengers van de Universiteit Utrecht vroegen zich af of we niet veel beter van elkaars fouten kunnen leren in plaats van (buitenlandse) voorbeelden waar het goed gaat. 

Kijk hier voor een uitgebreid verslag van deze conferentie, ook met filmpjes.

 
Auteur: Ymkje de Boer en Nettie Bakker