Combi fiets+ov kan sterker

vrijdag 14 september 2018
timer 4 min

Nederlanders gebruiken op bijna de helft van hun treinreizen de fiets om van en naar het station te reizen, maar er is nog maar weinig inzicht in de factoren die de vraag naar de combinatie fiets-ov stimuleren. Dit artikel geeft een overzicht van bekende factoren uit de wetenschappelijke literatuur, en geeft een voorbeeld van een methode om de invloed van deze factoren in kaart te brengen. 

De flexibiliteit van de fiets in combinatie met snel en comfortabel ov kan een concurrerend alternatief voor de auto zijn. Om congestie en luchtvervuiling tegen te gaan kunnen overheden het gebruik van de combinatie fiets-ov aanmoedigen. Er zijn veel factoren bekend die de vraag naar fiets-ov beïnvloeden, maar tot nog toe was hiervan nog geen totaaloverzicht. 

Factoren 

Met een literatuuronderzoek hebben de onderzoekers bijna veertig factoren geïdentificeerd die invloed hebben op de keuze voor fiets-ov-combinaties. Daarbij gaat het om trips waarbij reizigers de fiets gebruiken als voor- en/of natransport en de fiets parkeren op het station of de halte, of de fiets meenemen in het ov. Het laatste is met name in het buitenland relatief gezien een aanzienlijk deel van de fiets-ov-ritten. 

De factoren zijn verdeeld in drie groepen: 

1. de ov-rit en stationslocatie, 

2. het voor- en natransport inclusief klimaat, fietsinfrastructuur en andere modaliteiten, 

3. context met vooral sociaal-demografische factoren over de inwoners rondom een station. 

Uit de literatuur kwamen als meest invloedrijke factoren de afstand van voor- en natransport, huidig fiets- en ov-gebruik, concurrentie van andere modaliteiten, veilige en kwalitatief hoogwaardige fietsroutes naar het station, aandeel forensen onder de ov-reizigers en het aantal regenachtige dagen. 

De onderlinge relaties zijn in deze literatuurstudie buiten beschouwing gelaten. Daar speelt het volgende keuze-experiment op in. 

Keuze-experiment 

Met een stated-choice-experiment is de invloed van vijf factoren onderzocht; fietstijd naar het station, parkeertijd, parkeerkosten, treinreistijd en de aanwezigheid van een overstap in de treinreis. De onderzoekers legden via een vragenlijst negen keuzes voor aan 269 Nederlandse respondenten.

Zij moesten kiezen tussen bijvoorbeeld enerzijds een fietstijd van 5 minuten, gratis parkeren, 3 minuten parkeertijd en 45 minuten treinreistijd, en anderzijds 10 minuten fietstijd, parkeren voor € 0,50, 5 minuten parkeertijd en 35 minuten treinreistijd zonder overstap. 

Op basis van de resultaten van de vragenlijst is een model geschat waaruit bleek dat consumenten een betalingsbereidheid hebben van € 0,11 voor een minuut minder fietstijd, € 0,08 voor minuut minder treinreistijd, € 0,11 voor een minuut minder parkeertijd en € 0,60 voor een vermeden overstap. Dat impliceert onder andere dat reizigers bereid zijn om ongeveer 6 minuten langer te fietsen om op een trein te stappen die een verbinding biedt zonder overstap. 

De uitkomsten lieten ook zien dat jongeren en studenten minder bereid zijn te betalen voor gereduceerde fietstijd en het vermijden van overstappen dan oudere mensen. Daarnaast ervaren vrouwen minder weerstand bij een langere fietsparkeertijd dan mannen, en vinden frequente treinreizigers een overstap minder bezwaarlijk dan mensen die sporadisch per trein reizen. 

Tot slot 

Dit soort inzichten geven waardevolle informatie voor het modelleren van multimodaliteit en het uitvoeren van kosten-batenanalyses. Beleidsmakers kunnen de gebruikte methode inzetten om informatie te verzamelen op basis van factoren die specifiek zijn voor hun regio. 

Volgende stap in het onderzoek is vaststellen hoe factoren elkaar beïnvloeden en versterken. Daarnaast lopen er inmiddels meer vervolgonderzoeken bij het Delftse Smart Public Transport Lab, onder andere naar reizigersvoorkeuren voor deelfietsen en fietsafstanden naar tramhaltes. Deze en eerdere inzichten maken het mogelijk de duurzame combinatie van fiets en ov verder te versterken. 

Klik hier voor het onderzoek: Insights into factors affecting the combined bicycle transit mode

 
Auteur: Joeri van Mil, TU Delft/AT Osborne, Tessa Leferink, TU Delft/Witteveen+Bos,Jan Anne Annema, Niels van Oort, TU Delft

Foto: Shutterstock

mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.