Fiets én OV: ‘The best of both worlds’

vrijdag 31 maart 2017
timer 4 min
Fi
Fiets en OV, het blijft een ‘hot topic’. Naast de inmiddels gangbare combinatie fiets en trein, bieden met name de combi’s fiets en stedelijke rail en fiets en HOV-busvervoer nog veel potentieel. Data-onderzoek van Goudappel Coffeng en TU Delft toont aan dat de combinatie fiets en een OV-modaliteit voordelen biedt aan een brede groep stakeholders. Waarom is dit relevant en hoe zit de gebruikersdynamiek van fiets en OV eigenlijk in elkaar?

Fiets en OV combineren ‘the best of both worlds’: de flexibiliteit van de fiets is hoog, terwijl de snelheid van OV reizen over lange(re) afstanden mogelijk maakt. Het inrichten van werkplekken op stations en de beschikbaarheid van internet in de voertuigen zorgen ervoor dat de fiets-OV-combinatie ook voor de gebruiker steeds efficiënter en aantrekkelijker wordt.

Onderzoek op basis van OVIN-data geeft aan dat voetgangers ongeveer een kilometer lopen naar een OV-halte of station, terwijl een fietser bereid is ongeveer vier kilometer te fietsen naar een treinstation en 1,7 km naar een bus-, tram- of metrostation (zie tabel). Eenvoudig gesteld betekent dit dat het verzorgingsgebied van een station voor fietsers maar liefst zestien keer zo groot is dan voor voetgangers. Met dit gegeven hebben fietsers in het voortransport bovendien al gauw keuze uit meer stations, kunnen gemeenten hun inwoners meer ontplooiingsmogelijkheden bieden en kunnen vervoerders hun OV-systeem effectiever inrichten.

 

 

Voor

Na

Trein (~80%)*

4,0 km

2,7 km

Bus, Tram, Metro (~20%)*

1,5 km

0,7 km

Tabel. Afgelegde Nederlandse fietsafstanden van en naar stations en haltes.

Zoals blijkt uit bovenstaande tabel, is er voornamelijk voor bus, tram en metro nog veel te winnen. En zijn er nog legio mogelijkheden om het OV efficiënter te laten zijn, evenals de inrichting van het lijnennet. Goed inzicht in de (toekomstige) fietser en OV-reiziger is daarbij wel van het grootste belang: alleen dan weten we hoe we de potentie in de combinatie fiets en OV-modaliteit aantrekkelijker kunnen maken en zodoende ook maatschappelijke meerwaarde kunnen creëren: schoner, gezonder en sneller.

 

Figuur1. 7 groepen fiets- en OV-reizigers

Demografie van de fiets- en OV-reiziger
Uit het onderzoek blijkt dat er grofweg zeven groepen te onderscheiden zijn (zie figuur hierboven). De grootste groep (ongeveer 26 procent) fiets- en OV-reizigers zijn hoogopgeleiden, veelal mannen die naar hun werk reizen (zie figuur 2 hieronder). Dit doen zij ondanks dat zij een auto tot hun beschikking hebben. Dat kan er mee te maken hebben dat hun doel, de werkplek, gelegen is in stedelijk gebied. Fiets en OV winnen het hier van de auto. Dat geldt overigens niet voor alle groepen reizigers. Deze grootste groep maakt vooral gebruik van fiets en OV in de ‘traditionele piekuren’.

figuur 2. De grootste groep (ongeveer 26 procent) fiets- en OV-reizigers zijn hoogopgeleiden, veelal mannen die naar hun werk reizen

Met dit soort inzichten kunnen we effectief en efficiënt het aandeel van fiets en OV binnen het gehele palet aan mobiliteitskeuzes verhogen, maar ook stallingen effectief gebruiken. Daarnaast zien we binnen en buiten de Randstad andere groepen reizigers gebruik maken van fiets en OV, terwijl de stationsstallingen er vrijwel overal hetzelfde uitzien en dezelfde faciliteiten bieden.

Hoe kunnen we deze meer toespitsen op de daadwerkelijke of gewenste gebruikers? En welk effect heeft de fiets in de toekomst op het palet aan mobiliteitskeuzes? Verdringt het de traditionele ‘langzame’ buslijn of wordt er vooral in de ‘last mile’ ook steeds meer gekeken naar automatische voertuigen? Meer onderzoek naar de gebruikers en behoeften van fietsers en OV-reizigers dient inzichtelijk te maken hoe de combinatie fiets en OV ingezet kan worden binnen de totale mogelijkheden aan mobiliteit. Alleen dan leidt samenwerking tot maatschappelijke meerwaarde.

Meer informatie

 
Auteur: Raymond Huisman, Goudappel Coffeng; Niels van Oort, TU Delft /Goudappel Coffeng; Sanmay Shelat, TU Delft

verkeerskunde artikel
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.