Werkgevers verminderen files via mobiliteitsmanagement

VNO-NCW West wil aantal werkgevers binnen convenanten verdubbelen in 2009

Door: Rob de Vree, VNO-NCW West

Extra en snellere investeringen in de weginfrastructuur en het openbaar vervoer zijn niet genoeg om het complexe bereikbaarheidsvraagstuk op te lossen. Dat is de overtuiging van VNO-NCW West. Daarom heeft deze werkgeversorganisatie het initiatief genomen tot een ambitieus, maar ook haalbaar pakket aan maatregelen waarmee ondernemers het autogebruik van hun werknemers terugdringen.

De onbereikbaarheid van steeds grotere delen van de Randstad leidt tot grote schade voor bedrijven en werknemers. VNO-NCW West discussieert al lange tijd met de overheid over mobiliteit en lobbyt vasthoudend voor bijvoorbeeld verlenging en verbreding van rijksweg A4 en verbetering van de wegverbindingen tussen Amsterdam, Schiphol en Almere. Besluitvormingsprocedures gaan tergend langzaam, waardoor jaren verstrijken voordat een schop de grond in gaat. De lobby van VNO-NCW voor versnelling van de procedures heeft mede geleid tot De Spoedwet, die in januari van dit jaar door de Tweede Kamer is aangenomen. Volgens de werkgevers een stap in de goede richting, maar er is meer nodig om de bereikbaarheid substantieel te verbeteren.

Creatief

Vorig jaar is VNO-NCW West daarom gesprekken gestart met grote werkgevers in de regio’s Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Cruciale vraag was: ‘wat kunnen we samen doen om de Randstad weer in beweging te krijgen?’ Het antwoord was positief: ‘best veel’. Iedereen voelt de noodzaak een bijdrage te leveren aan het mobiliteitsprobleem. De tijd is daarmee rijp voor mobiliteitsmanagement, ofwel een pakket aan maatregelen dat een bedrijf invoert om zijn medewerkers te stimuleren de auto tijdens de spits te laten staan. Waar rond de eeuwwisseling concepten als thuiswerken nog op grote weerstand stuitten bij veel managers, hebben moderne technieken als smartphones deze weerstand sterk verminderd. Het gaat in bedrijven om ander gedrag, een andere houding. Mobiliteitsmanagement is niet nieuw, maar de voorwaarden om er een succes van te maken zijn een stuk gunstiger dan enkele jaren terug.

Convenanten

Tastbaar resultaat leverden werkgevers en overheden in september 2008 met zes regionale convenanten Mobiliteitsmanagement( zie ook kader ‘Convenant Mobiliteitsmanagement Den Haag’). Deze convenanten hebben tot doel het aantal autokilometers in de spits binnen drie jaar met minstens 5 procent te verminderen. Ze bevatten concrete acties die werkgevers zullen ondernemen en afspraken die de overheden moeten nakomen. Tot de concrete acties door werkgevers behoort bijvoorbeeld het bewerkstellingen van een gedragsverandering waardoor medewerkers de auto vaker laten staan. De overheden zeggen toe om te zorgen voor goede randvoorwaarden voor mobiliteitsmanagement, zoals het aanleggen van  infrastructuur, invoeren van fiscale stimuleringsmaatregelen en het versnellen van besluitvormingsprocedures.

Drie van de zes convenanten liggen in het werkgebied van VNO-NCW West: Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. VNO-NCW West ziet het als een uitdaging om het aantal werkgevers dat deze convenanten heeft ondertekend, te verdubbelen in 2009. Daartoe organiseert zij in Amsterdam en Den Haag ontbijtbijeenkomsten waarin goede voorbeelden van mobiliteitsmanagement centraal staan en werkgevers ervaringen kunnen uitwisselen over de plussen en minnen van bepaalde maatregelen.

Geen bedrijf is hetzelfde

Het succes van mobiliteitsmanagement staat of valt met maatwerk. Het pakket aan maatregelen zal van bedrijf tot bedrijf verschillen. Ze moeten immers passen bij de mogelijkheden en bedrijfscultuur. Alleen dan is een soepele gedragsverandering bij de medewerkers mogelijk.

In september 2008 bracht VNO-NCW West in haar magazine Platform een special over mobiliteitsmanagement. De voorbeelden daarin laten zien dat mobiliteitsmanagement steeds op eigen wijze concreet wordt gemaakt. Zo zet ABN AMRO in op flexibel werken via zogenaamde dialogue ports, in oude kantoorpanden van de bank aan de rand van filerijke gebieden. Medewerkers én klanten maken gebruik van de werkplekken, brainstorm- en vergaderruimten. Mensen kunnen de spits mijden door eerst een paar uurtjes in een dialogue port te werken.

KPN pakt het anders aan en investeert in flexibiliteit en telewerken. De nieuwe generatie werknemers vraagt er om en bovendien is thuiswerken een uitkomst als de reistijden te lang worden. Bekend is dat de productiviteit van medewerkers die files mijden en regelmatig thuiswerken, toeneemt met 15 tot 25 procent.

Andere voorbeelden van maatregelen in het kader van mobiliteitsmanagement:

• Flexkantoor: medewerkers hebben geen vaste werkplekken. Ze kunnen op uiteenlopende tijden en plaatsen en vaak in verschillende kantoren aan de slag gaan;
• Multimodale vervoerspas of mobilitycard: vervoersbewijs voor alle mogelijke vormen van vervoer, zoals trein, taxi of fiets. Kaartje kopen of declareren is niet nodig;
• Milieulabel A, B of C: energiezuinige auto met relatief weinig uitstoot van milieubelastende stoffen;
• Het nieuwe rijden: rijtechniek van zo min mogelijk remmen en snel optrekken: verlaagt CO2-uitstoot en zorgt voor een betere doorstroming van het verkeer;
• NS Businesscard: biedt de werknemer met leaseauto de mogelijkheid om zonder kosten en administratieve rompslomp de trein te pakken.

Mobiliteitsbudget

Een veelbelovende maatregel is volgens VNO-NCW West het mobiliteitsbudget. Dit houdt in dat de werkgever iedere medewerker een vast bedrag per jaar geeft voor het vervoer naar zijn werk. Dit budget vervangt de traditionele vergoedingen die aan vervoermiddelen zijn gebonden, zoals de vergoeding voor een treinabonnement. De werknemer wordt vrij in zijn keuze van vervoer, die van dag tot dag kan verschillen. Kiest hij altijd voor de auto, dan zal hij aan het einde van het jaar uit eigen zak een deel van zijn reiskosten moeten bijbetalen. Bij andere keuzes zal hij geld overhouden.

Mobiliteitsmakelaar

In de regio Den Haag is Ronald Postma sinds eind 2007 werkzaam als mobiliteitsmakelaar. Hij geeft bedrijven advies op maat. Vertrekpunt voor hem zijn de doelen en ambities van het bedrijf. Vervolgens voert hij op hoog niveau gesprekken over flankerend mobiliteitsbeleid. Pas daarna volgt de vertaling naar concrete acties en maatregelen. In die zin onderscheidt de mobiliteitsmakelaar zich nadrukkelijk van verkeersondernemingen. Ook dankzij de mobiliteitsmakelaar neemt het aantal werkgevers toe dat het regionale convenant Mobiliteitsmanagement wil tekenen.

De Haagse mobiliteitsmakelaar wordt mogelijk gemaakt door publieke (Stadsgewest, Bereik!) en private (VNO-NCW West en de Kamer van Koophandel Den Haag) organisaties en primair aangestuurd door de werkgeversorganisaties. Meer informatie over de mobiliteitsmakelaar is te vinden op www.mobiliteitsmakelaarhaaglanden.nl

De lat in de regio's ligt hoog. Maar steeds meer grote werkgevers gaan actief over op mobiliteitsmanagement. Samen met de noodzakelijke investeringen in weg en openbaar vervoer, verwacht VNO-NCW West dan ook binnen afzienbare tijd een substantiële vermindering van het aantal files in de Randstad.

 
Auteur: Joske van Lith