Klimaatadvies volgens de ‘trias mobilica’

Ilse Galama is adviseur Mobiliteit en Ruimte bij adviesbureau Goudappel. “Ik heb een achtergrond in bouwkunde en transport, daarmee begeef ik me tussen de stedenbouwkundige en de verkeerskundigen in.” Claudia de Koning is adviseur Openbaar Vervoer, werkt nu een half jaar bij Goudappel en heeft een brede kijk op mobiliteit. “Mijn rol is om de koppeling te vinden tussen openbaar vervoer en andere plannen.” Beiden zijn ze trekker van de Goudappel-kopgroep Klimaat en Energie.

“We gebruiken de ‘trias mobilica’ als theoretische kapstok. Dat wil zeggen: verschonen, veranderen en verminderen. Er gebeurt al heel veel op het gebied van verschonen”, zegt Galama, “zoals het elektrificeren van vervoer. We veranderen ook al veel autokilometers door schonere fiets- en ov-kilometers. Maar de grootste winst zit bij het verminderen. De vraag is nu nog hoe we kunnen zorgen voor minder reisbewegingen en dan vooral op de lange afstand met de auto.”

Banen dichtbij

“Zorg ervoor dat je bijvoorbeeld in Flevoland meer werkgelegenheid creëert”, reikt De Koning aan. “Hier is wel aandacht voor, maar te weinig. We moeten dus meer sturen op een evenwichtige functiemix en dat kun je niet aan de markt overlaten. Dat moet je dan als overheid doen en dat ligt gevoelig. Dan moet je bijvoorbeeld zeggen dat je in Amsterdam geen banen ‘bij gaat bouwen’ en dat komt niet vanuit de werkgevers zelf.”

“Het lijkt heel makkelijk, voorzieningen en banen dichtbij woningen, maar stiekem zijn dat hele grote beslissingen”, benadrukt Galama. “Daarvoor moet je nogal lef tonen. Want we zijn er echt nog niet, met alleen elektrificeren gaan we de klimaatdoelen niet halen. Er is meer nodig. Daar kunnen we als adviseurs de helpende hand bieden en een rol in spelen, omdat we een brede kijk hebben op de wereld van mobiliteit en verbanden kunnen zien.”

Keuzes en gevolgen

“Er is op dat vlak al veel kennis in huis, vervolgt Galema, doordat we werken aan visies, regionale mobiliteitsplannen tot aan verkeerscirculatieplannen. Daarin kijken we steeds integraal naar vraagstukken over mobiliteit, doorstroming, bereikbaarheid en klimaat. Je merkt dan in de discussies dat klimaat nog niet altijd zwaar weegt, dat doorstroming toch belangrijker wordt gevonden. Het is onze taak om dan te vragen waarom je bepaalde keuzes maakt. En om te laten zien welke gevolgen die keuzes hebben. Het zijn altijd politieke afwegingen, maar als je kiest voor andere belangen en niet voor klimaat, is dat niet zonder gevolgen. Zo kunnen we in OmniTRANS Emissions voor verschillende varianten van de scenario’s die je maakt, bijvoorbeeld laten zien wat de effecten zijn op emissies. Daar kun je heel concreet je plannen mee toetsen.”

Kwetsbare groepen

De Koning roept tot slot op om de kwetsbare groepen niet te vergeten. “Je ziet nu de trend dat in dorpen en op het platteland voorzieningen verdwijnen, dat speelt het meest in een gebied als Zeeland. Daar is de afstand tot school, werk of huisarts het langst en dat betekent weer dat mensen juist meer gaan reizen. Vaak gaat het dan ook juist om kwetsbare groepen, vergeet die niet. Zorg ervoor dat de samenleving voor iedereen bereikbaar blijft. Daar zit ook een wisselwerking in met zorgen dat je klimaatvriendelijk blijft; ook buiten de grote steden.”

Lees ook het hele dossier 'Klimaat', met gasthoofdredacteur Hannah van Amelsfort, in Verkeerskunde.