Automatisch afstand houden is soms handig, soms gevaarlijk

Handig als je het niet nodig hebt, maar ook gevaarlijk als het juist goed van pas zou komen. Daar komt het oordeel van de SWOV over 'advanced cruise control' op neer. De veiligheidsonderzoekers namen in een literatuurstudie de moderne vormen van cruise-control onder de loep die de afstand tot de voorligger automatisch controleren en aanpassen.
'Behalve dat ACC het rijcomfort verhoogt én positief kan bijdragen aan de verkeersveiligheid, kan verkeerd gebruik tot meer verkeersonveiligheid leiden', waarschuwt de SWOV. De stichting analyseerde studies uit onder andere de Verenigde Staten en Zweden. Ook eerdere resultaten van een rijsimulatortest door de TU-Delft zijn in het SWOV-rapport betrokken.
Veel meer informatie dan theoretische veronderstellingen en simulatorstudies is er niet over de comfort- en veiligheidsaspecten van dit slimme snufje dat tot nu toe alleen op duurdere autotypes wordt toegepast.
Of de veiligheid er echt mee is gediend, staat allerminst vast. De SWOV geeft aan dat ACC op een autosnelweg met relatief weinig verkeer en goed zicht kán bijdragen aan een veiliger autorit; met het accent op kan, want proefondervindelijk is er nog niets vastgesteld.
Woordvoerder Patrick Rugebregt beklemtoont dat leveranciers van ACC niet in de eerste plaats schermen met 'veiligheid' als argument voor de aanschaf van deze voorziening. 'Uit veiligheidsoogpunt kan ACC geen kwaad, mits je het niet gebruikt in drukke verkeerssituaties.’ Dit slaat op de onderzoeksbevinding dat in wat minder relaxte verkeersomstandigheden de ACC beter kan worden uitgezet. Afgeraden wordt het gebruik bij druk snelwegverkeer, op provinciale wegen waar ingehaald kan worden en waar veel kruispunten zijn. Zeker op bochtige wegen is het gebruik van de ACC uit den boze. In een bocht raakt het systeem een voorligger al gauw 'kwijt'. Zodra de sensoren diezelfde auto even later weer te pakken krijgen, moet er al gauw abrupt geremd worden.
De paradox is dat ACC als comfortvoorziening de autobestuurder tot een lager alertheidsniveau brengt, terwijl hij in voorkomende gevallen het systeem wel moet kunnen 'overrulen'. Als veilige toepassing resteert dan slechts een situatie waarbij je op een rustige snelweg de cruise-control op 120 km/uur hebt gezet en de auto rustig bijtijds vaart mindert als een voorligger iets langzamer rijdt.
Eerder dit jaar brak staatssecretaris Van Geel van VROM een lans voor verplichte invoering van cruise-control. Daarbij ging het evenwel niet om dergelijke geavanceerde systemen die zelf gas- en rempedaal bedienen. Volgens Van Geel zou massale invoering van cruise-control leiden tot betere snelheidsbeheersing en homogenere verkeersstromen en daarmee tot minder brandstofbruik en CO2-emissie.