CROW-kennis over verkeerskunde van de toekomst

Verkeerskunde is een vak dat zich moeilijk laat definiëren, met als vermoedelijk gevolg dat jongeren er niet snel voor kiezen. CROW helpt hen graag in hun keuzestress door te laten zien hoeveel mogelijkheden het vak biedt en hoeveel parate kennis CROW in huis heeft. 

Dé verkeerskundige van de toekomst bestaat niet, luidde de kop boven een artikel over de bijeenkomst die CROW in 2024 organiseerde. Over de eisen waaraan een verkeerskundige moet voldoen, lopen de meningen uiteen. Zo ziet de een verkeerskundigen als generalisten die verschillende vakgebieden met elkaar verbinden, en legt de ander meer het accent op specialistische kennis voor een vakkundige inrichting van onze wegen. Want die inrichting mag natuurlijk niet voor meerdere uitleg vatbaar zijn. 

Standaardwerken 

Wat betreft het ontwerp en de (her)inrichting van wegen kunnen verkeerskundigen vertrouwen op de standaardwerken van CROW, zoals het Handboek wegontwerp. Het geeft richtlijnen voor een standaardinrichting voor wegen buiten de bebouwde kom, niet zijnde een autosnelweg. Denk aan erftoegangswegen, gebiedsontsluitingswegen en regionale stroomwegen. Voor de verkeersvoorzieningen bínnen de bebouwde kom is er de ASVV 2021. Daarin vind je bijvoorbeeld kennis over voorrangspleinen, anti-terrorismemaatregelen en acceptabele loopafstanden. Extra ruimte is in deze editie gereserveerd voor ontwerpen gemaakt vanuit het perspectief van de voetganger en fietser in plaats van vanuit de automobilist. 

Die gerichtheid op actieve mobiliteit in plaats van gemobiliseerde mobiliteit is terug te voeren op de ontwerpfilosofie STOMP: eerst ontwerpen voor de voetganger (Stappen), dan voor de fietser (Trappen), vervolgens voor het Openbaar vervoer, MaaS (deelmobiliteit) en tot slot voor de Privéauto. In een publicatie laat CROW vier verschillende voorbeelden zien van autoluw ontwerpen in de stad. Ook is er een recente verkenning over een loopvriendelijke gebiedsontwikkeling, die de nodige baten oplevert. 

Verkeersveiligheid 

Het gaat is de verkeerskunde al lang niet meer alleen om een vlotte doorstroming van het autoverkeer. Daarvoor betalen we een prijs in de vorm van verkeersdoden en -gewonden. Door te focussen op de risico's in het verkeerssysteem kunnen we de grootste knelpunten aanpakken. Aanpak SPV laat zien hoe je dat doet. Van belang is daarnaast verkeerseducatie voor kinderen én volwassenen, en het nemen van gedragsmaatregelen om bijvoorbeeld rijden onder invloed aan te pakken. 

Als het gaat om de weginfrastructuur van de toekomst hoort daar in toenemende mate de digitale infra bij. In de CROW-brochure Infra van de toekomst vinden wegbeheerders maatregelen om slimme voertuigen met Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) beter te ondersteunen. 

Een andere effectieve manier om de veiligheid te bevorderen is het verlagen van de maximumsnelheid binnen de kom van 50 naar 30 km/uur. CROW heeft daar voorlopige inrichtingskenmerken voor vastgesteld. Nog voor de zomer verschijnt een landelijk afwegingskader voor de gebiedsontsluitingsweg 60 km/uur buiten de bebouwde kom (GOW60). Specifiek voor de schoolomgeving is onlangs een notitie verschenen over de toepassing en inrichting van schoolzones. 

Brede welvaart 

Behalve doorstroming en veiligheid weegt de verkeerskundige van de toekomst nadrukkelijk ook waarden mee als duurzaamheid, toegankelijkheid, een gezonde leefomgeving en bereikbaarheid voor iedereen. Dit alles scharen we onder het begrip Brede welvaart. Daarbij komt nog dat de samenleving mondiger is geworden. Steeds meer ontwerpen komen tot stand in cocreatie met bewoners. De factsheet Wijkscans voor ouderen laat zien hoe je dat in gang kunt zetten. 

De verkeerkundige van de toekomst houdt dus rekening met tal van maatschappelijke ontwikkelingen. Dat maakt het vak uitdagend: je kunt de breedte in, op strategisch niveau, of juist de diepte in door de wereld van mobiliteit en openbare ruimte op detailniveau een beetje mooier te maken.