Doorstromingseffect blokrijden valt tegen

Blokrijden is goed voor de verkeersveiligheid. Maar of colonnegewijs snelwegrijden achter een politiewagen ook extra verkeersdoorstroming oplevert, is nog maar de vraag. Op de A50 bij Beekbergen zijn de eerste ervaringen gunstig. In ‘blokrijland’ Vlaanderen daarentegen, is per saldo verminderde verkeersdoorstroming vastgesteld. Maar automobilisten voelen zich er wel bij.

'Je rijdt trager en bent zeker en vast toch eerder aan de kust', typeert hoofd verkeerspolitie Michel van Butseele in Oost-Vlaanderen de paradox. Om de twee minuten voegt zich daar vanaf een oprit een motorsurveillant tussen het verkeer die niet mag worden ingehaald. Zijn eigen snelheid (doorgaans 70 à 90 km/uur) dicteert een twee à drie kilometer lang blok 'volgers'. Elke twee minuten wordt een nieuw blok geformeerd met onderlinge afstanden van één à twee kilometer. 'De schokgolven in de verkeersstroom zijn voorbij, het verkeersbeeld is gelijkmatig en mede daardoor doen zich nauwelijks meer verkeersongevallen voor', aldus Van Butseele.
Minder kop/staartbotsingen zijn ook het eerste resultaat op en rond de A50 waar het verkeer bij de aanleg van spitsstroken bloksgewijs wordt geformeerd. Dat is de ervaring van chef operationele dienst Gerard van Mameren van het spitsteam Wolfheze. Nieuw hier is dat behalve de KLPD ook speciaal opgeleide 'spits-inspecteurs' van Rijkswaterstaat aan kop gaan. In alle gevallen dragen de auto's een DRIP aan de achterzijde.
Nieuw is blokrijden in Nederland niet helemaal. Al in '96 experimenteerde de snelwegpolitie ermee, onder meer bij Bodegraven en Vianen. Waar toen blokrijden nog als voorloper van matrix-verkeerssignalering gold, meent Van Mameren dat snelheidsaanduidingen boven de weg nodig zijn om blokrijden succesvol te maken. 'Het draagt er toe bij mensen goed te informeren. Dat is belangrijk', zegt hij. Daarom staan er tijdens het blokrijden - waartoe wordt overgeschakeld als de gemiddelde voertuigsnelheid onder de 80 km/uur dreigt te zakken - langs de kant van de weg ook mobiele aanduidingen dat er op dat moment 'en bloc' wordt gereden. Of er meer verkeer over het wegvak wordt geleid dan anders, is volgens Van Mameren nog onduidelijk.
In Oost-Vlaanderen werd de doorstroming wél onderzocht. Vlaamse zonzoekers liggen niet sneller aan het strand, blijkt uit de woorden van Griet de Ceuster, directeur van het onderzoeksinstituut Transport & Mobility Leuven. De doorstromings- en capaciteitswinst in de blokken gaat meer dan teloor door de vrijvallende, onbenutte ruimte tussen de blokken. 'Per saldo loopt de capaciteit terug. Normaal verwerkt de weg 4000 à 5000 motorvoertuigen per uur, bij blokrijden is dat 4000.'
'Blokrijden' op de Vlaamse kustweg is een blijvertje, meldt Van Butseele. Alleen als signalering met matrixborden en variabele adviessnelheden hetzelfde effect sorteren, zou het geschrapt kunnen worden. Anders dan De Ceuster gelooft hij wél in snellere doorstroming omdat er zich amper ongevallen voordoen.
Voor de Vlaamse verkeersconsument is die discussie te theoretisch. 'Blokrijden werkt psychologisch. De mensen hebben het gevoel dat er tenminste wat gebeurt', zegt Griet de Ceuster.