Economisch voordeel met stadsbox

De stadsbox, een multitoepasbare standaard laadeenheid kan economisch rendabel zijn voor de bevoorrading van bepaalde winkels, met name die in stadscentra. Dit blijkt uit onderzoek van Connekt, TU Delft, Nederland Distributieland en een aantal bedrijven onder 25 van de grootste winkelketens. Als het gebruik van busbanen en levering buiten venstertijden wordt toegestaan, zijn de voordelen nog groter. Er zijn voldoende perspectieven voor een pilot over één tot twee jaar.

Uit een analyse van de distributieketens met een logistieksimulatiemodel blijkt dat supermarkten en warenhuizen per filiaal goederenstromen genereren van 25 tot 35 stadsboxen per week.

De stadsbox is een gestandaardiseerde ladingdrager met afmetingen van 2,15 x 2,55 x 2,15 meter, die een bijdrage kan leveren aan het oplossen van problemen in zowel het lange-afstandvervoer naar steden als de bevoorrading van winkelketens, maar bijvoorbeeld ook ziekenhuizen. Dit kan door de bestaande logistieke keten van distributiecentrum naar detailhandel in tweeën te knippen. Grote en dus efficiënte vrachtwagencombinaties met een breedte van 2,55 m vervoeren zes tot zeven stadsboxen over het hoofdwegennet. Op een wisselplaats aan de rand van de stad worden de boxen een kwartslag gedraaid en overgezet op kleine, schone en stille voertuigen met een breedte van 2,15 m, die per rit één tot drie stadsboxen bij de winkelfilialen afleveren.

Uit een analyse van de distributieketens met een logistieksimulatiemodel blijkt dat supermarkten en warenhuizen per filiaal goederenstromen genereren van 25 tot 35 stadsboxen per week. De overige branches kunnen per filiaal volstaan met aanzienlijk minder zendingen per week, maar hebben meer verkooppunten en komen zodoende toch tot grote aantallen. In totaal is er potentieel voor 35 miljoen stadsboxen per jaar.
Gegeven deze aantallen levert invoering van de stadsbox onder de huidige omstandigheden voor ongeveer negen procent van de onderzochte filialen een kostenvoordeel op van vijf procent. Krijgt de stadsbox ontheffing voor venstertijden en busbanen, dan is voor maar liefst 25 procent van de filialen een kostenbesparing van veertien procent haalbaar. De kosten van de bevoorrading met rolcontainers zijn op dit moment in het kernwinkelgebied al 37 procent hoger dan gemiddeld. De voordelen van de stadsbox zijn dan ook het grootst in de stadscentra, met name voor kledingwinkels, warenhuizen en kleinere winkelketens met een lagere bevoorradingsfrequentie. Voor de grotere ketens die in het algemeen buiten de stadscentra liggen zijn de kosten per rolcontainer lager en wordt de hogere bevoorradingsfrequentie vaker door grotere vrachtwagens geleverd.
Kat
Dankzij de aan de buitenzijde gestandaardiseerde omvang van de stadsbox vormt de knip in de keten geen struikelblok. Als tien filialen er gebruik van maken zijn de kosten gedekt. Aan de binnenzijde maken flexibele inrichtingsmogelijkheden de stadsbox geschikt voor vele soorten ladingen, zoals rolcontainers, pallets, kledingrekken en pakketten.
De sterk uiteenlopende regelgeving van gemeenten op het gebied van venstertijden en de grote mate van versnippering zorgen er volgens prof. Johan Rijsenbrij, hoogleraar grootschalige transportsystemen aan de TU Delft, voor dat initiatieven op gebied van stadsdistributie tot nu toe weinig kans maakten. ‘Pas bij standaardisatie kan een logistieke dienstverlener er iets mee. Dan ontstaat draagvlak.’
Toch zal het nog een hele klus worden om bedrijven te overtuigen mee te doen aan een pilot. ‘Ze zien de voordelen vaak wel in en bij workshops is al gebleken dat niemand iets beters weet. Maar in de praktijk is men erg gehecht aan historisch gegroeide werkwijzen. Men kijkt liever eerst de kat uit de boom. Ideaal zou zijn als een aantal grotere bedrijven het concept gedurende een periode van vijf jaar gaat toetsen’, aldus Rijsenbrij.