Europese 'dates' en verplaatsingen beter in beeld

Grote Europese infrastructurele projecten en netwerken hoeven in de toekomst niet langer gebouwd te worden op grond van gebrekkige en versnipperde gegevensstromen. Met het meerjarige Europese onderzoeks- en enquêteproject 'Dateline' kunnen dergelijke beslissingen beter worden gefundeerd.
Dat is de overtuiging van projectleider Henk van Evert van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van het ministerie van Verkeer en Waterstaat dat voor Nederland aan de wieg stond van het Euro-project. 'Dateline' baseert zich op de resultaten van een eerste enquête naar lange-afstands-verplaatsingsbehoefte en -gedrag (meer dan 100 kilometer van huis) van Europeanen.
Met het OVG (Onderzoek Verplaatsings Gedrag) stond Nederland internationaal al geruime tijd op eenzame hoogte. Nadat eind jaren tachtig op Europees niveau de behoefte aan een vergelijkbare gestructureerde gegevensverzameling zich deed gelden, vormde het Nederlandse OVG een goed voorbeeld.
'Voor Europese verkeersmodellen ontbrak het aan onderbouw. Sommige lidstaten beschikten wel over allerlei data, maar vergelijkbaar en uitwisselbaar waren die niet', licht Van Evert toe. 'Er was sprake van versnippering.' Binnen bepaalde, eenmaal geselecteerde specifieke projecten en modaliteiten, beschikte men wel over allerhande gegevens maar alternatieven en varianten kwamen vanwege dit kennishiaat vaak niet goed in beeld.
'Dateline' komt volgens Van Evert niet als mosterd na de maaltijd: de entree van tien nieuwe, voornamelijk Oost-Europese lidstaten brengt nieuwe economische ontwikkelingen en daarmee infrastructurele behoeften op gang.
'Monitoring' vereist volgens Van Evert dat de enquête naar verplaatsingsbehoefte en -gedragingen onder Europeanen eens in de vijf jaar wordt herhaald. De individuele lidstaten en de Europese Commissie die daarover moeten beslissen, kunnen daar volgens Van Evert nu ook nauwelijks meer om heen.

Database
Voor 'Dateline' verwierf men in 2001 en 2002 gegevens van 85.000 Europeanen. Voor 'na-correctie' ging men in Nederland in 2002 deels nog op herhaling om '11 september'-effecten (daling van lange afstandsverplaatsingen, met name van vliegverkeer) te kwantificeren.
De uitkomsten van de eerste 'Dateline'-exercitie worden medio dit jaar toegevoegd aan de nieuwe editie van ‘Kerncijfers Personenvervoer’. De resultaten zijn opgeslagen in een database die via de website http://cgi.fg.uni-mb.si/elmis wordt ontsloten.
Van Evert kenschetst 'Dateline' als de meest recente tussenstap van de EU-landen (en trouwens ook Zwitserland) naar goede statistieken over personenvervoer. 'Betrouwbare en eenduidige informatie over het personenvervoer in Europa is zeer belangrijk voor de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van het vervoer- en verkeersbeleid van de EU en de afzonderlijke lidstaten', meent Van Evert.