Juridische blog: Het nemen van verkeersbesluiten bij tijdelijke verkeersmaatregelen

Regelmatig plaatsen we tijdelijk verkeersborden in de openbare ruimte. Deze verkeersborden worden dus voor een beperkte periode geplaatst in verband met calamiteiten, evenementen en gepland onderhoud. Maar hoe zit het met verkeersbesluiten bij deze tijdelijke verkeersmaatregelen?

Het woord ‘tijdelijk’ is bij deze verkeersborden een rekbaar begrip. Deze periode kan variëren van een paar dagen tot meerdere jaren. Een weggebruiker moet zich uiteraard aan deze tijdelijk geplaatste verkeersborden houden. Het boetebedrag bij overtreding van tijdelijk geplaatste verkeersborden kan zelfs tot 30 procent hoger zijn dan in reguliere omstandigheden. Toch nemen wegbeheerders maar zelden verkeersbesluiten bij het tijdelijk plaatsen van verkeersborden. De interpretatie van weg- en regelgeving omtrent deze borden loopt namelijk uiteen. 

Tijdelijke verkeersmaatregelen in het BABW

In het Besluit Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer (hierna: BABW) zijn de rechten en plichten van de wegbeheerder voor het plaatsen van verkeerstekens opgenomen. Daarin staat ook voor welke verkeersborden het nemen van verkeersbesluiten verplicht is. Het BABW heeft daarbij een aparte paragraaf voor het tijdelijk plaatsen of toepassen van verkeerstekens en het tijdelijk uitvoeren van maatregelen. Deze artikelen, 34 tot en met 41, regelen het tijdelijk uitvoeren van maatregelen op de weg.

In deze artikelen is te lezen dat een wegbeheerder verkeerstekens mag plaatsen ‘in geval van de uitvoering van werken, opdooi, de doorweekte toestand van een weg of weggedeelte, dreigend gevaar of andere dringende omstandigheid van voorbijgaande aard’. Verder geven de artikelen zowel aan dat dergelijke verkeerstekens mogen worden geplaatst zonder een daaraan ten grondslag liggend verkeersbesluit. Maar ook dat voor verkeerstekens wel een verkeersbesluit moet worden genomen als deze van langere duur zijn dan vier maanden of zich regelmatig voordoen.

Verschillende interpretaties

Hiermee leiden de artikelen 34 tot en met 41 uit het BABW in de praktijk tot verschillende interpretaties. Een veelgehoorde interpretatie is dat voor alle tijdelijke verkeersmaatregelen het nemen van een verkeersbesluit niet noodzakelijk is, zolang de verkeersmaatregelen niet langer dan vier maanden aanwezig zijn. Een andere interpretatie is dat voor álle geplande tijdelijke verkeersmaatregelen een verkeersbesluit nodig is, al is het maar een afsluiting van dertig minuten.

Artikelsgewijze toelichting BABW

Wetteksten hebben uiteraard een sterk juridisch karakter en zijn vaak lastig te volgen. De formulering van de teksten staat vaak ver van het B1-taalniveau af. Om enigszins duiding te geven aan artikelen heeft de wetgever daarom bij veel artikelen een ‘artikelsgewijze toelichting’ vastgesteld. Het doel hiervan is om helderheid te geven over de inhoud, bedoeling en praktische toepassing van elk artikel. De artikelen in het BABW die gaan over tijdelijke verkeersmaatregelen hebben ook een artikelsgewijze toelichting.

In de toelichting bij de artikelen over deze verkeersmaatregelen geeft de wetgever aan dat het gaat om verkeersmaatregelen die van tijdelijke aard zijn en waarvoor het nodig is dat ze direct worden gerealiseerd. Met name dit laatste staat het nemen van een verkeersbesluit in de weg. Geplande werkzaamheden vallen dus niet onder deze artikelen. In de praktijk is uit het oogpunt van efficiëntie, het nemen van een verkeersbesluit bij werkzaamheden niet noodzakelijk, tenzij er grote belangen in het geding zijn.

Conclusie en aanbevelingen

Uit de artikelsgewijze toelichting blijkt dat de aanleiding van de tijdelijke verkeersmaatregel bepalend is voor het wel of niet moeten nemen van verkeersbesluiten. Voor tijdelijke verkeersmaatregelen bij evenementen en gepland onderhoud is altijd een verkeerbesluit nodig. De duur van de tijdelijke verkeersmaatregel is hierbij niet belangrijk. Bij tijdelijke verkeersmaatregelen in verband met een calamiteit, bijvoorbeeld een zinkgat in de weg, is in de basis een verkeersbesluit niet verplicht. Wanneer deze tijdelijke verkeersmaatregelen langer dan vier maanden geplaatst worden, is zelfs bij een calamiteit een verkeersbesluit noodzakelijk.

Zoals de wetgever aangeeft, is het in de praktijk (vanuit capaciteitsoogpunt) onmogelijk om voor alle tijdelijke verkeersmaatregelen een verkeersbesluit te nemen. Ik adviseer daarom bij tijdelijke verkeersmaatregelen altijd de risico’s in te schatten van de mogelijke belangen. Op basis van zo’n risicosessie kan de keuze worden gemaakt om wel of geen verkeersbesluit te nemen voor de tijdelijke verkeersmaatregel.

Meer lezen

Op Verkeerksunde.nl leest u deze en eerdere juridische blogbijdragen die afwisselend worden geschreven door Sander Bonhof (BonoTraffics) en Eelco Bos (Mobycon). Beiden zijn adviseur Mobiliteit en geven verkeersjuridisch advies.