Leefklimaattop, een gamechanger

Op 25 oktober organiseerde de gemeente Eindhoven de eerste Leefklimaattop in het Temporary Art Center Eindhoven. Daar is nu een fotoverslag van verschenen met toelichtingen.

In Verkeerskunde 04/2017 vertelde Frans Dijstelbloem, cultivator-adviseur Slimme en Gezonde Stedebouw voor de gemeente Eindhoven, hier al over. Hier leest u het hele artikel.

Slimme en Gezonde Stad-pilotstad Eindhoven toont dit jaar, na grondig voorwerk, hoe ze vormgeeft aan ‘slim en gezond’. Een voorproef was het aanbieden van een afgesloten rijbaan van de centrumverkeersader Vestdijk aan bewoners. Zij transformeerden deze verplaatsruimte naar een onmiskenbare verblijfsruimte, compleet met strandzand en palmbomen. Nu biedt de stad een heel gebied aan als experimenteerruimte: het Emmasingelkwadrant tussen het voormalige Philips-woongebied Strijp-S en het centrum.

‘Alle voorbereidingen en veel ideeën om handen en voeten te geven aan het programma 'Slimme en Gezonde Stad' komen dit jaar tot uitvoering’, zegt Frans Dijstelbloem, cultivator-adviseur Slimme en Gezonde Stedebouw voor de gemeente Eindhoven. Absolute topper voor hem is dit jaar de Leefklimaattop, die op 25 oktober wordt gehouden tijdens de Dutch Designweek.

Hier komt (internationale) ontwerp- en designkracht samen met gezondheids-, erfgoed- en milieudeskundigheid. Specialisten uit deze vakgebieden gaan na een korte conferentie in het TAC (Temporary Art Center) de wijk in, het Emmasingelkwadrant, om volgens totaal nieuwe principes met bewoners tot een slim en gezond stadsdeel te komen.

Het Emmasingelkwadrant is een wijk met oud-Philips-gebouwen en veel vastgoed dat gesloopt of gerenoveerd moet worden. Deze wijk ligt open ter ontwikkeling, maar niet op de traditionele manier. ‘Hier staat niets vast’, zegt Dijstelbloem. ‘Hier wordt niet uitgegaan van volumes, maar van wensen van bewoners en van hun visie op energie, groen, water, gezondheid, nieuwe woonvormen of nieuwe woonzorg in hun stadsdeel. Hoe geef je deze thema’s vorm en inhoud volgens de waarden van de nieuwe Omgevingswet?’

‘We draaien de zaak helemaal om. Vroeger kwamen bewoners vaak als sluitpost om de hoek kijken bij een gebiedsontwerp. Nu beginnen we ermee en worden de ontwerpen gemaakt op basis van hun visie. We brengen zelf een aantal ingrediënten in. Zo willen we een oud riviertje (de Gender) terugbrengen in de wijk, dat nu via rioolbuizen onder de wijk doorloopt. Dit riviertje, dat historisch als levensader voor de samenleving werd gezien, krijgt nu mogelijk een functie tegen wateroverlast en hittestress in de stad. We visualiseren in oktober, in het Temporary Art Center in de wijk, hoe het kan zijn als het riviertje weer door dit gebied loopt.’

‘Onderliggende vraag van ons is’, vervolgt Dijstelbloem, ‘of waarden van vroeger, zoals het respecteren van rivierlopen, een antwoord kunnen bieden op de vraagstukken van nu.’ Het strand op de Vestdijk doet vermoeden dat bewoners wel oren hebben naar waterpret in de stad. ‘Dit strand met palmbomen is misschien wat extreem in een stad als Eindhoven’, zegt Dijstelbloem, ’maar voor mij zit er een serieuze lading in. Anders dan met traditionele waarden, komen we nu in een nieuwe fase van verandering terecht. Wie weet leidt het strand tot een structureel alternatieve leefvorm in de stad.’

‘Eindhoven is lang een ingenieursstad geweest, waar de auto op nummer één stond. Dat uitgangspunt is met de bewonersaanpak op de Vestdijk al radicaal doorbroken. Het bracht voor velen een schok teweeg, maar leidt hopelijk tot een serieuze discussie over een slimme en gezonde toekomst voor de stad.’

‘We zetten de Leefklimaattop op 25 oktober breed op en verwachten er veel van, want in Eindhoven komt veel samen: van de nieuwste ontwikkelingen in de automotive sector tot de innovatieve slowlanes. Maar wat zet nu echt door? Wint de zelfsturende auto het ten opzichte van de fiets of is er voor beiden een rol weggelegd?’

‘Kortom: met het Living Lab Emmasingelkwadrant geven we de mogelijkheid om op een hele nieuwe manier, in overleg met bewoners, met andere ogen naar een gebied te kijken. Niets ligt vast, maar er zijn wel wat ingrediënten (een verborgen rivier) en één duidelijke vraag: in wat voor stad wil je leven? Dus niet vanuit oplossingen denken, maar vanuit opgaven. ‘Zitten is het nieuwe roken’, mensen gaan steeds meer zitten en de enorme (lucht)vervuiling begint op te vallen. Wil je dat verder faciliteren of wil je in een slimme en gezonde stad leven?’ De Leefklimaattop in Eindhoven zal dit uitwijzen voor het Emmasingelkwadrant. Wat Dijstelbloem betreft levert deze top een slotverklaring op met het karakter van een gamechanger.