Maastricht en Luik willen af van junkentrein

De steden Maastricht en Luik hebben het plan opgevat om de onderlinge spoorverbinding sterk te verbeteren. Dat zou zonder dure investeringen kunnen door de geplande Thalys die in Luik deels zijn eindpunt krijgt over twee a drie jaar door te laten rijden naar Maastricht. Daarmee zou een einde komen aan jaren van ergernis over het bestaande boemeltje, met de discutabele bijnaam junkentrein heeft.

Aarts schat de marktpotentie van een tot Maastricht doorgetrokken Thalys hoog in

De huidige trein van Maastricht naar Luik doet er 23 minuten over en de aansluiting in Luik op het internationale treinverkeer is bar slecht. De wens om hierin verbetering aan te brengen kwam onlangs in een stroomversnelling toen bleek dat de Thalys zonder technische aanpassingen over het bestaande spoor naar Maastricht zou kunnen rijden. De Belgische spoorwegen bedienen het traject, dus het voltage op de bovenleiding is al geschikt. Bovendien start de Thalys in een aantal gevallen in Luik en rijdt dan naar Brussel en Parijs. Deze treinen zouden dus prima kunnen doorrijden naar Maastricht. Dit leidt tot halvering van de reistijd.
Wethouder John Aarts van Maastricht is optimistisch over de mogelijkheden. ‘Uit noordelijke richting komt 28 procent van de bezoekers aan onze stad per trein, uit zuidelijke richting bijna niemand. Dat is raar. Wereldwijd zijn wij congresstad nummer 27. We hebben 3600 hotelkamers. De omgeving is prikkelend internationaal. Alleen de aansluiting op het 30 km verderop gelegen internationale HST-net ontbreekt. Taxibedrijven springen op grote schaal in het gat door bezoekers voor een speciaal tarief naar Luik of Zaventem te brengen, want de boemel daar stap je niet in.’
Ook andere overwegingen spelen een rol. Zo heeft de mogelijkheid om de hypotheekrente van een Belgisch huis in Nederland van de belasting af te trekken, geleid tot meer grensverkeer. Door een verdrag is het bovendien sinds vorig jaar makkelijker voor Nederlanders om in België te gaan werken. Ook de introductie van de euro leidt tot meer grensverkeer. ‘Er is sprake van een enorme euregionalisering. Voor het eerst staan er files aan de grens.’
Aarts schat de marktpotentie van een tot Maastricht doorgetrokken Thalys hoog in. Een vertienvoudiging van het treingebruik zou realiseerbaar zijn. Dit zal nader worden onderzocht. Een pilot met nadruk op marketing en veiligheid kost volgens hem niks extra. ‘De hotelsector is bereid mee te financieren. Ook andere bedrijven hebben grote belangstelling.’

Geld
Maastricht en Luik hebben samen een verzoek om Europese subsidie ingediend in het kader van Interreg-3. Limburg staat ook achter het plan. Voor de provincie is dit overigens niet de enige grensverbinding die aandacht verdient. De ontsluiting per ov van de gehele driehoek Sittard/Geleen-Heerlen-Maastricht met Luik en Aken kan beter, vindt Marc Onnen van de provincie Limburg. Om dit te bereiken, werken lokale en regionale overheden in het Euregiogebied aan een gezamenlijke grensoverschrijdende visie op ov, die eind dit jaar wordt gepresenteerd.
De regionale overheden aan weerszijden willen de achterstand van het grens-ov zo snel mogelijk wegwerken, maar worden beperkt door nationale regelgeving. ‘Voor grenslijnen krijgen we in Nederland geen rijksbijdrage en grensspoorlijnen worden buiten de decentralisatie gehouden. Terwijl de aandacht van de Europese Unie zich vooral beperkt tot HSL’s.’
De oplossing ziet Onnen in het financieel beter ondersteunen van regio’s door de EU. ‘Overeenstemming bereiken tussen regio’s lukt wel. Het loopt botweg vast op het geld. Het zou mij ook wat waard zijn als ‘Brussel’ de nationale overheden dwingt om niet zo moeilijk te doen en hen meer het Europese perspectief laat betrekken bij de eigen regelgeving.’