Meer grip op wegennet IJsselmeergebied

Medio 2006 heeft Rijkswaterstaat de robuustheid van het Nederlandse hoofdwegennet geïnventariseerd met behulp van de ‘robuustheidscanner’ en het Landelijk Model Systeem (LMS). De wegen in Flevoland en de Noordoostpolder bleken overwegend zeer robuust. Desondanks wilde Rijkswaterstaat Dienst IJsselmeergebied meer inzicht verkrijgen in de kwetsbare wegvakken. Daarom heeft ze haar wegennet nader gerangschikt met behulp van dezelfde scanner.

De robuustheidscanner bepaalt de meest kwetsbare schakels in een netwerk. Het programma sluit aan bij vigerende verkeersmodellen, zoals het NRM (Nieuw Regionaal Model). De gebruiker geeft via een menu aan van welk scenario wordt uitgegaan, bijvoorbeeld hoeveel rijstroken er uitvallen of welke wegen in het onderzoek worden betrokken. Vervolgens identificeert de scanner de kans op een ongeval en de hoeveelheid verkeer die bij een incident geblokkeerd raakt. Ook wordt berekend welke alternatieve routes dit verkeer kiest en wat daarbij de extra rijtijd is. Resultaat zijn kaartbeelden en tabellen met rangordes van kwetsbare wegvakken.
Hoewel Rijkswaterstaat Dienst IJsselmeergebied (DIJG) met uitzondering van het wegvak A6 Lelystad-Almere goed uit het landelijke onderzoek kwam, voedde de dienst de scanner voor het IJsselmeergebied in april van dit jaar met het (NRM) Randstad. Aanleiding was een verzoek van de infraprovider en de verkeersmanager van DIJG om antwoord te vinden op de volgende vragen: 1. Wat zijn de meest kwetsbare wegvakken van het wegennet van het IJsselmeergebied? 2. Hoe verhoudt de robuustheid van dit wegennet zich tot de robuustheid van omliggende wegen? 3. Hoe ontwikkelt de robuustheid van dit wegennet zich de komende jaren? Hiertoe zijn de jaren 2000 en 2020 met elkaar vergeleken.
‘De scanner geeft geen absolute, maar relatieve waarden. Wel kunnen trends worden gesignaleerd. Wegvakken zie je stijgen of dalen in de lijst’, aldus Ronnie Poorterman, adviseur Verkeer & Vervoer bij DIJG/Oranjewoud die samen met Irma Loos, senior beleidsmedewerker bij DIJG de studie begeleidde die ruim twee maanden duurde. ‘De scanner betreft een applicatie die staat te rekenen. Iedere model-run kost 10 tot 12 uur. We hebben verschillende runs gedraaid, waarbij planjaar, omvang van het studiegebied en het type blokkade zijn gevarieerd. De inzet van menskracht is daarbij wel beperkt.’

Kwetsbaar
Uit de studie blijkt dat de polderingangen A6 Hollandsebrug, A27 Stichtsebrug en het aquaduct in de N302 bij Harderwijk het meest kwetsbaar zijn. Oorzaken zijn een zware wegvakbelasting en een gebrek aan alternatieve routes. Ook de A6 tussen Lelystad en Almere is kwetsbaar, door de verkeersdruk en de grote wegvaklengte.
De robuustheid van de wegen binnen het IJsselmeergebied blijkt overwegend beter dan die van omliggende (snel)wegen. Echter, de genoemde polderingangen en de A6 Lelystad-Almere zijn ook in vergelijking met omliggende wegen kwetsbaar.
De huidige en de toekomstige situatie geven een vergelijkbaar beeld. Wel komen twee trends naar voren. De druk op de A6 neemt toe in verhouding tot de druk op de A27. Daarnaast neemt de druk op de autosnelwegen toe in vergelijking met die op het onderliggend wegennet.
Deze inzichten kunnen worden toegepast bij het plannen van groot onderhoud, het instellen van vaste omleidingsroutes en het opstellen van evacuatieplannen.
Een aantal punten verdient uitwerking, aldus Poorterman. Onder meer de plaatsing van signalering op A6 Lelystad-Almere ter verkleining van de ongevalskans, het inrichten alternatieve routes als omleidingsroute bij incidenten in risicovolle gebieden en de gerichte toepassing van berm-DRIP’s voor verkeersgeleiding.
De dienst is positief over de scanner. Hoewel een indicatie, levert het instrument bruikbare aanknopingspunten voor een beter beheer en een betere benutting van de infrastructuur.