Salderen verkeersgeneratie nog toegestaan door stikstof-uitspraak?

In deze blog verkent Eelco Bos de gevolgen van een uitspraak van de hoogste bestuursrechter over stikstof van ruimtelijke projecten voor verkeerskundige onderzoeken. 

Regelmatig doet de Raad van State uitspraken over de stikstof van ruimtelijke projecten in relatie tot beschermde Natura 2000-gebieden. Zo heeft de Raad van State op 18 december 2024[*] uitgesproken dat het zogenaamde ‘interne salderen’ van stikstof niet meer is toegestaan bij het bepalen of een natuurvergunning nodig is (de voortoets). Mogelijk heeft deze uitspraak ook gevolgen voor verkeersanalyses, omdat daar de verkeerstromen van de oude en nieuwe situaties worden gesaldeerd en (onder andere) de uitkomsten daarvan worden gebruikt voor stikstofonderzoeken.  

Salderen stikstof 

Waar ging dat ‘interne salderen’ van stikstof ook alweer over? Als voorbeeld ga ik uit van een boerenbedrijf dat wordt vervangen door een camping. Omdat de stikstof van de boerderij verdwijnt, mocht in de voortoets die stikstof worden afgetrokken van de toekomstige stikstof van de camping. Het resultaat van deze berekening bepaalt of een natuurvergunning moet worden aangevraagd. Dit ‘interne salderen’ mag niet zomaar meer, waardoor de hoeveelheid stikstof in de berekening hoger uitvalt. Door de uitspraak van de Raad van State zullen dus veel projecten een natuurvergunning nodig hebben. Dit geldt zelfs met terugwerkende kracht vanaf 2020. Als uit de voortoets een natuurvergunning nodig blijkt, dan mag voor het afgeven van de natuurvergunning nog wel worden gesaldeerd. 

Salderen verkeersgeneratie 

Deze uitspraak kan gevolgen hebben voor verkeerskundige analyses van ruimtelijke ontwikkelingen. Ook daar wordt namelijk gesaldeerd: om dubbeltellingen in de verkeersintensiteit te voorkomen wordt de verkeersgeneratie van de huidige situatie afgetrokken van de verkeersgeneratie in de toekomstige situatie. Dit geeft een realistisch beeld van de netto extra verkeersbewegingen en van de toekomstige verkeersafwikkeling. Omdat berekeningen van de verkeersgeneratie vaak input zijn voor de stikstofberekeningen wordt mogelijk alsnog stikstof gesaldeerd, zij het indirect. 

Salderen verkeersgeneratie nog toegestaan? 

Mag de verkeersgeneratie dan nog wel worden gesaldeerd na de uitspraak van de Raad van State? Navraag in het werkveld van de ruimtelijke ordening levert hierover zeer verschillende antwoorden op omdat men nog zoekende is naar de reikwijdte van deze uitspraak. De hoofdlijn is als volgt: de toets van de verkeersafwikkeling en het berekenen van de stikstof zijn twee aparte onderzoeken. De uitspraak van de Raad raakt de verkeersanalyses dus niet direct en het salderen voor het toetsen van de verkeersafwikkeling is nog steeds toegestaan. Er moet wel worden opgelet als de berekening van de verkeersgeneratie wordt ingezet voor stikstofberekeningen in de voortoets die bepaalt of een natuurvergunning nodig is. In dat geval mag alleen worden uitgegaan van de verkeersgeneratie zonder salderen.  

Conclusie 

De uitspraak van de Raad van State raakt de verkeerskundige onderzoeken van ruimtelijke ontwikkelingen dus niet direct. Het is wel van belang om in verkeersanalyses expliciet de verkeersgeneratie van de oude situatie, de extra verkeersgeneratie en de toekomstige situatie te onderscheiden. Voor de verdere verkeersanalyse en de passende beoordeling voor de natuurvergunning kan dan de gesaldeerde verkeersgeneratie worden gebruikt. Voor stikstofberekeningen in de voortoets is de huidige situatie met het toegevoegde verkeer leidend. 

Lees hier meer (Raad van State)