Foto: Shutterstock
SWOV presenteert de geactualiseerde versie van de factsheet 'rijopleiding en examen', met inzicht en cijfers rond de opleiding voor de rijopleiding voor personenauto's (categorie B). Wat is het effect van het rijexamen op verkeersveiligheid? Waarop wordt getoetst in theorie- en praktijkexamen? En welke rol spelen gevaarherkenning, tussentijdse toetsen en aanvullende trainingen?
Het is lastig om de effectiviteit van rijexamen en rijopleidingen op een wetenschappelijk verantwoorde manier te onderzoeken. Goed uitgevoerde onderzoeken tonen vaak geen duidelijk verband tussen ongevalsrisico en de prestatie op het rijexamen of het volgen van een rijopleiding. Dat valt goed te verklaren: de opleiding richt zich op basisvaardigheden, terwijl juist de hogere-ordevaardigheden (waaronder risico-inzicht en -beheersing, zelfinzicht en kalibratie) een veilig rijgedrag bevorderen.
Ook van aanvullende trainingen na het behalen van het rijbewijs ontbreekt overtuigend bewijs van de effectiviteit, tenzij het een algemene training is, gericht op het omgaan met risicogedrag en weerbaarheid. Een gevaarherkenningstest en/of -training heeft invloed op het veilig kijkgedrag van jonge automobilisten en heeft in ieder geval voor jonge mannen invloed op het ongevalsrisico.
Een getrapt rijbewijs - waarbij aspirant-automobilisten eerst zo veel mogelijk rijervaring opdoen onder relatief veilige omstandigheden - lijkt een positieve invloed te hebben op het ongevalsrisico, maar dit lijkt vooral te komen doordat beginnende bestuurders op jonge leeftijd minder worden blootgesteld aan gevaarlijke omstandigheden, en in mindere mate doordat ze door dat systeem veiliger rijden.
De invloed van regelingen als begeleid rijden en het beginnersrijbewijs op het ongevalsrisico van jonge automobilisten, is niet eenduidig vastgelegd.
