Ik wil kunnen begrijpen waarom een coronamaatregel wordt genomen

Ik ben behoorlijk in paniek door het coronabeleid van deze regering. Mijn moeder van 87 wordt nu al wekenlang niet aangeraakt. Ze kan niet naar haar zangclubje, niet naar de kerk. Niet meer gezellig koffiedrinken. Dan deelt Minister de Jonge mee, dat we dit beleid gaan volhouden totdat er een vaccin is. Dat gaat minstens anderhalf jaar duren, waarschijnlijk langer, want het is nog nooit gelukt om een vaccin voor zo’n virus te ontwikkelen binnen een jaar of 4 à 5.

Minstens anderhalf jaar gaat ze niet aangeraakt worden en waarschijnlijk langer. Daarmee wordt haar ieder perspectief, iedere levenskwaliteit ontnomen. Ze mag niet eens op haar verjaardag met haar zoon, schoondochter en kleinkinderen een boottochtje door Zwolle maken. Ze is wanhopig dat we een regering hebben die alleen maar de dagen dat we leven tellen en niet de kwaliteit van dat leven. Ze voelt zich beschermd door beschermhongerige wolven, die de mensen die ze nodig willen beschermen niets vragen, maar hun bescherming opdringen. En zij is bij lange, lange na niet de enige, de beide contactpersonen van de gemeente Zwolle die ik aan de lijn kreeg hadden ouders met exact dezelfde ervaring.

Wat heeft dit met mobiliteit te maken? Het is duidelijk, dat de regering helemaal niet nadenkt over de bij-effecten van het RIVM-beleid. Levenskwaliteit staat in belang ver achterop bij het tellen van het aantal dagen dat mensen leven.

Dus vroegen ik mij af of er in het vervoerssysteem wel goed nagedacht is over de kwaliteit van het systeem, of de 'collateral damage' van het anderhalve meter beleid in het mobiliteitssysteem goed in kaart is gebracht. Of er een systeem is, dat een jaar of vijf goed kan functioneren, want zo lang is deze regering blijkbaar bereid om het anderhalve meter beleid te handhaven. En dan vanuit het gezichtspunt van mijn moeder. Kan mijn moeder straks reizen in het anderhalve meter mobiliteitssysteem reizen?

Daarbij neem ik als uitgangspunt het protocol zoals dat door het NOVB+ is uitgewerkt. NOVB staat voor Nationaal OV Beraad: overheden, vervoerders, consumentenorganisaties en de plus staat voor Prorail, ROVER en vakbonden. Ik lees het protocol en probeer me voor te stellen hoe mijn moeder hierin gaat reizen.

Ondoordacht en klungelig

Allereerst valt me op hoe volstrekt ondoordacht, klungelig en onrealistisch het protocol heeft. Men denkt met een aantal van afstand bestuurbare robots te maken hebben, in plaats van met mensen met een eigen wil en eigen belangen en noodzaak. Maar zelfs voor op afstand bestuurbare robots is het een onuitvoerbare zaak.

Terug naar mijn moeder

Onvermijdelijk komt er moment waarop voor mijn moeder het noodzakelijk wordt om te reizen. Zo zal ze bij haar vriendin Gonnie uit Rosmalen op bezoek willen, of moeten gaan. En dan belt ze mij hoe dit moet aanpakken. Ik zal haar om te beginnen uitleggen dat ze met het verhaal dat ze haar vriendin op gaat zoeken nooit de trein in kan. Is geen noodzakelijke reis, dus kansloos. Ze moet het verhaal ophangen dat haar zoon, weduwnaar, in het ziekenhuis is beland en dat er niemand voor de kleinkinderen gaat zorgen. Dan moet ik haar overreden om een mondkapje te dragen. Ik vrees dat het hier al ophoudt. Ze weet nog goed van het trauma, dat haar moeder had die geen Jodenster wilde dragen, terwijl de familie van haar moeder dat wel deed. Mijn moeder gaat absoluut geen mondkapje dragen. Dus dat is al einde oefening.

Hoe verder?

Maar goed, laten we for the sake of the argument kijken hoe het dan wel verder zou kunnen gaan. Ze krijgt bij voorbeeld een verklaring van de dokter dat het voor haar te traumatisch is om een mondkapje te dragen, dat mondkapjes al zo weinig bewezen werking hebben, dus dat ze geen mondkapje hoeft te dragen.

Op station Zwolle

Het gedeelte naar station Zwolle gaat nog goed. Iemand uit de buurt brengt haar naar het station. Maar dan komt zij het station binnen. We zijn al wat verder in de tijd, dus het aantal reizigers begint al richting de maximale capaciteit van de treinen te komen, zo’n 40% van het aantal reizigers. Maar haalt het station wel 40%? In winkelstraten is de capaciteit al maximaal 15 à 20% volgens een loopstromenonderzoek van Goudappel, op een station is dat ben ik bang nog veel lager. Met al die loopstromen kris-kras-door elkaar. Bovendien is mijn moeder nogal slecht ter been, dus gaat er voor haar al een veel groter gat vallen. Dus wordt ze of voortdurend ingehaald door anderen die daarmee de anderhalve meter regel overtreden.  Ik denk dat het op het station Zwolle voor mijn moeder al zo’ onoverzichtelijk, verwarrend en chaotisch is, dat ze op haar schreden terugkeert.

Naar de trein

Goed laten we for the sake of the argument aannemen, dat ze toch het station binnengaat. Voor de trappen en de liften staan enorme rijen met mensen met telkens anderhalve meter afstand. Goede kans dat een snellere en assertievere reiziger die ook per se de trein moet halen haar telkens te snel af is. Maar goed laten we opnieuw for the sake of the argument aannemen, dat ze toch op het perron komt. Daar staat een groep reizigers te wachten en er komt een trein aan. Het uit de trein stappen gaat al buitengewoon langzaam want op het perron moet immers iedereen anderhalve meter aanhouden. Langzaam loopt de trein leeg, terwijl de mensen die in de trein willen ongeduldig in de weg staan. In deze menigte probeert mijn moeder zich in staande te houden. Het duurt lang eer de uitgaande stroom reizigers het perron afraakt, want waar normaaltrappen en liften al een bottleneck vormen wordt dat nog veel sterker onder het regiem van anderhalve meter afstand. Het valt moeilijk voor te stellen hoe mijn moeder in zo’n situatie overeind blijft en überhaupt de trein in komt.

In de trein

Maar goed, laten we dan toch even aannemen, dat ze in de trein in raakt. Blijkbaar was er een attente medereiziger, die haar durfde aan te raken en die haar de trein in hielp. Maar ze is te laat om een plekje aan het raam te krijgen en de conducteur verzoekt haar om, tezamen met een aanzienlijk aantal medereizigers de trein weer te verlaten. Mijn moeder zal spontaan in huilen uitbarsten, want het heeft haar al eigenlijk te veel tijd en kracht gekost om van de stationsingang naar de trein te komen. Ze wil, nee, ze gaat er echt niet uit. Van de andere reizigers die geen plekje hebben kunnen krijgen, zijn er die onmogelijk de trein uit kunnen, omdat ze naar hun werk moeten en anders ontslagen worden, of ze moeten naar een begrafenis, een trouwerij, op ziekenbezoek, enzovoorts. Dus óf de ME haalt ze de trein uit, óf ze mogen toch mee. In het eerste geval zal elke stop op een groter station vele malen langer duren dan normaal. Dus ik maak me ernstig zorgen hoe de reis van mijn moeder verder gaat. In ieder geval zal de treinenloop een chaotisch zijn.

De overstap op station Utrecht

Waar de capaciteit van station Zwolle al volstrekt te kort schoot, is dat op Utrecht nog veel sterker het geval. De loopstromen op het station Utrecht gaan volstrekt kris-kras, zelfs al probeer je dat met strepen op de vloer te regelen dan nog zijn er veel kruispunten waarop er voorrang gegeven moet worden. De capaciteit van de stationshal onder het 1,5 meter regiem zal volgens mij niet boven de 5% uitstijgen.  Mijn moeder zal nauwelijks in staat zijn de mensen in haar omgeving op voldoende afstand ter houden. Die 1,5 meter afstand zal nauwelijks en vaak zelfs helemaal niet lukken, omdat ze slechts langzaam vooruit komt en met haar stramme motoriek het omringend publiek in de weg loopt. Sommigen zullen kwaad of agressief worden, omdat ze door het langzame wandelen van mijn moeder hun trein dreigen te missen. Ik maak me zorgen, dat mijn moeder in al dat gewoel, in al die chaos en met al die agressie onwel wordt. Dus nu voor de vijfde keer is het uitgesloten dat mijn moeder verder komt.

De reis verder

Maar goed, laten we nog één keer for the sake of the argument aannemen, dat ze toch verder reist. Ze komt aan in ’s-Hertogenbosch, doet er als ze geluk heeft maar een half uur over om van de trein naar de taxi te komen en naar haar vriendin Gonnie te gaan.

Hoe lang duurt de reis voor haar?

Zoals al aangegeven is het volkomen uitgesloten, dat ze deze reis voltooit. Maar stel dat ze aangedreven door een bovenmenselijke kracht alle onneembare hindernissen overwint. Dan hebben we schat ik in de volgende reisduur:

Reisonderdeel	tijdsduur (in minuten)
Taxi huis- Station Zwolle	30
Ingang station Zwolle trein	60-90
Reis Zwolle- Amersfoort	30
Extra lange stop op station Amersfoort	30
vanwege gehar­rewar bij in- en uitstappen en beschikbare zitplaatsen
Amersfoort-Utrecht	20
Overstap op station Utrecht	60-90
Reis Utrecht ’s-Hertogenbosch	30
Overstap op station ‘s-Hertogenbosch	45-60
’s-Hertogenbosch-Rosmalen	10
Station uit Rosmalen	20
Rosmalen naar huis vriendin	10

Totale reisduur 335 – 420 minuten. Ofwel 5,5 tot 7 uur. Zolang kan mijn moeder al helemaal niet op de been zijn. De terugweg zal mijn moeder helemaal niet meer mee willen maken. En ongetwijfeld een taxi nemen.

Een app?

Dan is er ook nog de suggestie van sommigen, dat je moet reserveren met een app. Mijn moeder kan nog niet eens Whatsapp bedienen laat staan reserveren met een app. Maar goed laten we  aannemen dat ze wel in staat is de reis te boeken met de app. Maar helaas alle slots voor een reis Zwolle-Rosmalen zijn voor de komende twee maanden volgeboekt op tijden dat ook ouderen eventueel zouden mogen reizen. Nog afgezien dat het ook onmogelijk is om een reis met een app te boeken als de overstap- en reistijden zo enorm onzeker zijn.

Conclusie

Waar mijn moeder normaliter prima met het Openbaar Vervoer kan reizen, is ze hiervan compleet uitgesloten. Ook in het vervoerssysteem geldt dat ouderen alleen meetellen in termen of ze wel of niet corona krijgen en als ze het niet krijgen doet de kwaliteit van leven van hen er volstrekt niet meer toe. De boodschap van de regering luidt: Helaas u bent een kwetsbare oudere. En u hebt óf corona en dan sluiten we u op. Of u hebt geen corona en dat moeten we u helaas opsluiten om te voorkomen dat u het krijgt. Maar hoe dan ook opsluiten zullen we u. Blijkbaar zit er helemaal niemand in het NOVB+ die nadenkt over ouderen. Ook ROVER niet? Ook de NS niet? Ook de consumentenorganisaties niet? Er gaat hier duidelijk iets enorm mis.

Is het alleen zo erg voor ouderen? 

Duidelijk is, dat het overgrote deel van wat er misgaat in dit verhaal, voor iedereen misgaat. Stations zullen compleet gaan disfunctioneren, het wordt één grote chaos; mensen zullen in opstand komen als de hun trein gaan missen; het in- en uitstappen duurt zeker vijf keer zo lang als normaal. En het gemak, waarmee ze veronderstellen dat reizigers die geen zitplaats kunnen vinden wel de trein uit zullen gaan is van een schrijnende naïviteit.