Uiteindelijk zal de mens het moeten doen

De veiligste vervoerswijze is de lift. Je kan niet te hard, je kan niet botsen, de lift wordt goed onderhouden en getest… je kan alleen nog je bestemming kiezen. De menselijke factor is daar volledig uitgeschakeld. Kan techniek verkeersonveligheid ook oplossen? komen we op die manier op de doelstelling van 0 slachtoffers uit?

De mens met ITS

Rond de eeuwwisseling waren er verwachtingen van high tech ITS in de verkeersveiligheid (vooral voor gemotoriseerd verkeer) ronduit hooggespannen. Want de computer maakt geen fouten, fouten die de mens wel maakt. Je schakelt de menselijke factor ‘gewoon’ uit. Met ITS zal de mens dus steeds beter presteren in het verkeer, was de gedachte. 

Toch kunnen we die beoogde veiligheidswinst maar ten dele inboeken. De computer mag weinig of geen fouten maken, maar het is ook de mens die de computer programmeert. En dan blijkt dat  zelfrijdende auto’s ineens ook kunnen botsen.

De slimme auto volgt de voorganger op de weg, heel makkelijk als het druk is, en komt zo nodig tot stilstand. Voor de bestuurder is afleiding geen afleiding als de auto toch stil staat in de file. De auto geeft keurig een seintje als verkeer weer gaat rijden. Maar de verleiding om nog even het app’je af te schrijven is groot voor de bestuurder…. mensen zien in saaie momenten hun kans schoon met dank aan ongewenst en oneigenlijk gebruik van ITS in de auto. En dat is dan nog het gewaardeerde deel van ITS.

Sommige delen van de rijtaak ondersteuning worden minder gewaardeerd. Die delen van ITS  worden willens en wetens uitgezet, juist door de doelgroep die ITS het hardste nodig heeft. Intelligente snelheidsbegrenzing (ISA) wordt binnenkort verplicht - die kan je niet uitzetten- maar die is vrijblijvend.

De mogelijkheden om het verkeer veiliger te maken met ITS komen vooralsnog niet of niet goed uit de verf. 

De mens zonder ITS 

Voor de Britse automobilist wordt de Nederlandse greep verplicht. Niet zomaar je autoportier opengooien, maar eerst kijken of er een fietser aan komt rijden.  Dat kan je natuurlijk heel ITS en high tech koppelen aan dode hoek detectie (BLISS)… maar je kan ook gewoon de deurgreep naar achteren, richting de B-stijl, net onder okselhoogte plaatsen. Dan is de verplichting helemaal niet nodig. 

Nog zo een: we weten al tientallen jaren wat een botsvriendelijk front is van een auto. Dan zou je zeggen dat inzichten ook inmiddels toegepast wordt in alle nieuwe auto’s, maar het tegendeel is waar: de ‘fighter jet shaped’ motorkappen worden hoekiger en hoger opgetrokken. En  autodealers vertellen het er niet bij, als je een auto koopt: wat je auto met een fietser of een voetganger doet bij een aanrijding.   

Ook zonder ITS zijn er goede mogelijkheden om een auto veiliger te maken, maar ook die mogelijkheden komen niet of niet goed uit de verf. 

Die 30km/u in de kom - met auto’s zoals ze nu ontworpen en verkocht worden- is eerder te snel dan te langzaam. Dit in schril contrast met de beleving van die 30 km/u, zoals de bestuurder die meekrijgt in een moderne auto. Helaas.