“We doen het voor mensen”

In deze rubriek, ‘de verkeerskundige van de toekomst’, werpen we een blik naar de toekomst. Hoe ziet de verkeerskunde er dan uit, en wat is nodig om te zorgen voor een gezond werkveld? Deze keer: Alex Roedoe, adviseur bij Mobycon.

Als verkeerskundige moeten we blijven nadenken over de vraag waar we het voor doen, stelt Roedoe. “Draag bij mijn oplossing bij aan het meer volwaardig deelnemen van alle mensen in de maatschappij, aan meer welzijn? Verkeerskunde lijkt soms een vakgebied van harde cijfers, kencijfers en V85-snelheden, maar dat is maar een ondergeschikt deel van het verhaal. We moeten niet alleen denken in problemen die we moeten oplossen, maar ons ook afvragen hoe we bijdragen aan de doelstellingen die we hebben. Ons werk mag best een hoger doel dienen.”

“We sturen nu wel veel meer op welzijn en op bijvoorbeeld het voorkomen van mobiliteitsarmoede, dat zijn nieuwe aspecten waar we vroeger veel minder mee bezig waren. Neem als voorbeeld de richtlijnen over doorstroming op kruispunten en rotondes. Daar staan cijfers, maar uiteindelijk is het een beleidskeuze hoe goed je de auto wilt faciliteren – daar kunnen we ook ándere keuzes in maken.”

Data: prachtig, maar je kunt de plank ook misslaan

Als verkeerskundigen maken we steeds meer gebruik van data, stelt Roedoe. “Dat is prachtig, maar je moet data wel op de juiste manier gebruiken, anders kun je de plan ook vreselijk misslaan. De meest gemaakte fout is toch nog steeds de klassieke fout om correlatie en causaliteit door elkaar te halen. Om echt goede uitspraken te doen over oorzaak en gevolg heb je echt veel meer statistische kennis nodig. Ik weet niet of de verkeerskundigen dat altijd zelf in huis moet hebben, je kunt daar altijd specialisten voor inschakelen. Het is wel heel belangrijk om je daarvan bewust te zijn.”

Leren van andere disciplines

Roedoe: “Ik denk dat gedragswetenschappen erg belangrijk zijn voor de verkeerskunde. Hoe mensen zich verplaatsen en welke gedrag ze daarbij vertonen is maar ten dele bepaald door de infrastructuur die wordt aangeboden. We kunnen en moeten op het gebied van infrastructuur nog heel veel verbeteren, maar om mensen echt het gewenste gedrag te laten vertonen is meer begrip nodig van aspecten die buiten de verkeerskunde liggen.”

“Alles wat mensen doen wordt niet alleen bepaald door infrastructuur”, stelt Roedoe. “Ik hoor vaak ‘gedrag is belangrijker’, maar infrastructuur heeft ook invloed op gedrag. We moeten ook weer niet alleen maar de focus op communicatie en gedrag leggen. We komen wél op een punt waar de infrastructuur echt op orde is, maar waar toch nog een groot deel verkeersonveiligheid resteert. Dan moeten we sturen op gedrag en voorkomen dat mensen met de verkeerde attitude de weg op gaan. “

Doen wat belangrijk is

“We moeten afstappen van de gedachte dat we altijd maar meer moeten doen, verder moeten reizen en sneller moeten gaan. In plaats daarvan moeten we bewustere keuzes maken: minder doen, maar juist datgene wat echt belangrijk is. Minder verplaatsen, dichter bij huis blijven en een lager tempo aanhouden.”

“Het zal niet eenvoudig zijn om deze boodschap te laten landen, want we zitten al decennialang in een patroon van steeds meer en steeds sneller. Maar wat is nu werkelijk belangrijk voor het individu en de maatschappij? Moeten we niet juist kiezen voor nabijheid en een rustiger tempo?”

“Op dit moment zitten we op een soort snelweg waar alles draait om méér, sneller en grotere afstanden – maar dat is een doodlopende weg. We hebben een andere mindset nodig in mobiliteit. Mensen klagen over files, maar stappen toch elke dag in de auto voor een rit van anderhalf uur. Is dat eigenlijk wel de juiste keuze?”

“Ik ben veel bezig met het concept van de 15-minutenstad en de gedachte dat langzamer rijden vaak juist efficiënter is. In Spanje zie je een ander tempo in het leven en in het verkeer; rustiger en bewuster. Natuurlijk doen we in Nederland veel dingen beter, maar op dat gebied kunnen we nog iets leren. Misschien wordt het tijd om ook hier te kiezen voor een meer ontspannen manier van reizen.”