CIVITAS ELEVATE – op wintercourse in Klaipéda (Litouwen)

donderdag 10 maart 2022

Dat was weer even wennen: op reis naar het buitenland! In de vroege ochtend van 28 november (2021) stonden we op Schiphol voor onze reis naar Klaipéda (Litouwen). Getooid met mondkapjes, bewijs van dubbele vaccinatie, negatieve zelftest én een ingevuld gezondheidsformulier voor Litouwen gingen we op weg. Ook in de koffer: chocoladeletters voor de sprekers en deelnemers, wanten en een muts! Want voor deze week was sneeuw voorspeld.

Door: Teije Gorris, Marjolein van de Nadort en Zwanet Verhoek (DTV Consultants)

In het kader van onze werkzaamheden voor het CIVITAS-programma, organiseerden we een wintercourse in samenwerking met Klaipéda University en Breda University of Applied Sciences (BUas). Vijfentwintig deelnemers uit dertien landen en van vier continenten kwamen bij elkaar om te leren over actieve mobiliteit en innovatie. Klaipéda is na Vilnius en Kaunas de derde stad van Litouwen (ruim 150.000 inwoners). Het is de belangrijkste havenstad van het land met veel verbindingen met het achterland.

‘Steden aantrekkelijker maken’
Het thema tijdens de cursus was: hoe kunnen we leven in steden aantrekkelijker maken door lopen en fietsen een belangrijkere plek te geven? In een ruime zaal (iedereen op afstand!) van Klaipéda University maakten we maandag 29 november kennis met elkaar. Het was alle deelnemers gelukt om ondanks alle beperkingen naar Litouwen te reizen. De ruime campus, in sneeuw gehuld, was het perfecte decor voor de start van deze vierdaagse wintercourse. Onder leiding van een team van lokale en internationale experts werkten de 25 deelnemers (waaronder acht studenten) aan twee praktijkgerichte vraagstukken: de herinrichting van een drukke hoofdstraat en de toekomstige inrichting van een bedrijventerrein.

Voor beide lokale vraagstukken organiseerden we een bezoek. Het hoofd van het ov-bedrijf in Klaipéda ging met de helft van de groep naar Mantostreet, een drukke hoofdstraat door het (oude) centrum van de stad. Dit bleek ook de hoofdroute voor nagenoeg al het busverkeer door Klaipéda te zijn. Fietsers rijden hier op een deel van het trottoir en delen op andere plekken de busstrook met de vele bussen (zo’n 60 per uur). Het was goed om de visie van het ov-bedrijf te horen en met eigen ogen het verkeer te zien. Deelnemers hadden meteen allerlei ideeën over een andere inrichting met meer ruimte voor fietsen en lopen én om te verblijven en te genieten.

De andere groep ging met een innovatieve elektrische bus naar het bedrijventerrein waar de beheerder/verhuurder van het terrein de huidige problematiek toelichtte. Bijna alle werkenden en bezoekers van het bedrijventerrein komen met de auto en dit leidt zeker in de spitsen tot grote verkeersopstoppingen op de toegangswegen van Klaipéda. Een toekomstvisie waarin ook plek is voor fiets en ov is welkom. Een rondleiding over het bedrijventerrein maakte duidelijk waar kansen liggen.

‘Urban guerilla’
De groep studenten had daarnaast nog de opdracht om een ‘urban guerilla’ te organiseren. Hiermee wordt een goedkope, tijdelijke verandering of interventie aangeduid die bedoeld is om buurten of specifieke locaties aantrekkelijker te maken. Studenten kozen ervoor om busreizigers in het zonnetje te zetten. De organisatie werd verzorgd door de studenten en de rest van de groep deed mee. Daarmee was deze urban guerilla meteen een mooie teambuilding. De drukste bushalte van de stad, aan Mantostreet, werd versierd met kerstverlichting. Passagiers die uitstapten werden getrakteerd op applaus en kregen een ‘We love bus’-sticker opgeplakt. Ook konden ze warme chocolademelk drinken. Ondertussen stelden we ze vragen over de inrichting van de bushalte, van Mantostreet en van de straten in Klaipéda in het algemeen. We kregen veel waardevolle tips die de groep ‘Mantostreet’ kon meenemen in haar voorstel.

In de avonduren was er ook tijd om met elkaar uit eten te gaan en de kroeg in te duiken (mits je een geldige QR-code kon laten zien). Het was bijzonder om dit mee te maken, terwijl in Nederland alle horeca gesloten was. Op de laatste dag van het programma, presenteerden de deelnemers hun groepswerk aan de lokale opdrachtgevers. Deze waren enthousiast over de originele ideeën. Bovendien had de positieve actie bij de bushalte veel losgemaakt bij het ov-bedrijf.

CIVITAS ELEVATE
CIVITAS is een programma van de Europese Commissie om haar ambitieuze doelstellingen op het gebied van mobiliteit en vervoer te bereiken. Het programma richt zich op een netwerk van steden. CIVITAS ondersteunt steden om slimme en duurzame stedelijke mobiliteit voor iedereen mogelijk te maken. Hiermee zorgt het ervoor dat mobiliteit een drijvende kracht is achter het creëren van klimaatneutrale en veerkrachtige steden. Het CIVITAS-initiatief wordt momenteel gecoördineerd door CIVITAS ELEVATE. De wintercourse in Klaipéda is een van de activiteiten die door CIVITAS ELEVATE is georganiseerd om de kennis over actieve mobiliteit en aantrekkelijke steden bij professionals te vergroten. Deze zomer staat een cursus op Kreta op het programma.