FlexApp en verkeer.nu werken samen aan optimale verkeerssturing

Verkeer regelen is al lang niet meer een kwestie van simpelweg verkeer tellen en vaste cycli draaien. Met de groei van steden, de toename van mobiliteit en de beschikbaarheid van steeds meer data, ontstaat behoefte aan dynamischere en fijnmaziger verkeerssturing. De FlexApp voor intelligente verkeersregelinstallaties, van Vialis, biedt uitkomst. Het systeem past deze iVRI’s in realtime aan, gegeven de verkeerssituatie. En, samen met verkeer.nu, het verkeersmanagementplatform van Vialis, ontstaat synergie met ruimte voor allerlei innovaties en ontwikkelingen om steden bereikbaar te houden. Senior verkeerskundig adviseur Martijn Machielsen vertelt.

“Waar je in conventionele VRI’s vaste blokken had - eerst rechtdoor over de hoofdweg, dan afslaan vanaf de hoofdweg, daarna de zijrichtingen - is met de komst van de iVRI veel meer flexibiliteit mogelijk. Vialis doet dit met de regelstructuur Flex in de FlexApp: Flex bepaalt telkens opnieuw wat de beste volgorde van groen geven is én hoe lang het licht groen moet zijn, op basis van het actuele én verwachte verkeersaanbod”, legt Machielsen uit. Daarbij gebruikt de FlexApp verschillende databronnen: voertuigdetectie via lussen, floating car data (FCD) en CAM-berichten (Coöperatieve Awareness Message) uit apps of via het netwerk van Talking Traffic. Met al die data voorspelt de FlexApp wanneer weggebruikers een kruispunt bereiken en optimaliseert het verschillende scenario’s. De FlexApp kiest dan telkens de meest optimale variant en realiseert dit op straat.

Robuust

De FlexApp draait lokaal op de verkeersregelinstallatie, zonder afhankelijk te zijn van een continue internetverbinding. Machielsen: “Dat maakt het systeem robuust. Als er tijdelijk geen verbinding is met internet, blijft de FlexApp gewoon doordraaien, zonder dat de verkeersprestatie verslechtert.”

Daarnaast kan de FlexApp gekoppeld worden aan een verkeersmanagementplatform voor bredere netwerksturing. “Als een wegbeheerder bijvoorbeeld een coördinatie wil realiseren in een netwerk of op een corridor - ik spreek liever over een coördinatie dan over een Groene Golf, omdat een coördinatie vaak beter presteert voor het verkeerssysteem als geheel - dan hebben we TopTrac. Dit is onze netwerkregeling waarin verkeer.nu en de FlexApp met elkaar geïntegreerd zijn.” De intelligentie van de coördinatie zit dan deels in verkeer.nu - hier vinden de netwerkoptimalisaties plaats met onder andere het optimaliseren van de netwerkcyclustijd - en deels in de FlexApp, onder andere met TopTracFlex om het lokale kruispunt te optimaliseren, met name ten behoeve van fietsers en voetgangers. Een stabiele internetverbinding is dan wel noodzakelijk. Om die robuustheid ook dan te waarborgen, beschikt de FlexApp over allerlei mogelijkheden om ook zonder internetverbinding een coördinatie op netwerkniveau te realiseren. “Zodoende bewaken we een goede prestatie van het verkeerssysteem.”

Praktijk

De FlexApp draait op verschillende locaties in Nederland, waaronder Almere, ’s-Hertogenbosch, Zwolle, Enschede en Haarlemmermeer. De FlexApp is modulair opgebouwd met veel standaardfuncties en instellingsmogelijkheden. Machielsen: “Maar hoe we die exact implementeren om het verkeer in goede banen te leiden, bepalen we samen met de wegbeheerder. Op de ene corridor in een bepaalde stad is een vrije koppeling wellicht effectiever dan een wat strakkere coördinatie. We doen vooraf een analyse, samen met de wegbeheerder en als blijkt dat een netwerkregeling zoals TopTrac niet voldoende goed presteert ten opzichte van de beleidsdoelstellingen, dan werken we samen een alternatief uit.”

Samenwerking

Als de FlexApp eenmaal op straat draait, is het werk nog niet gedaan. Vialis ondersteunt verschillende wegbeheerders met hun functioneel beheer van (i)VRI’s en doet zodoende ook ideeën op om de FlexApp en verkeer.nu nog verder te verbeteren. “Als we bij een wegbeheerder merken dat iets anders werkt dan gedacht, dan nemen we dat mee in de doorontwikkeling van de FlexApp en verkeer.nu”, zegt Machielsen.” Zo blijven de systemen evolueren op basis van praktijkervaringen.

Die praktijkervaringen ontstaan onder andere in Almere, waar de FlexApp inmiddels op bijna alle kruispunten met VRI’s draait. Machielsen is door de gemeente Almere ingehuurd voor verkeerskundige ondersteuning. “Wat begonnen is als ondersteuning in het dagelijkse functionele beheer is uitgegroeid tot een bredere ondersteuning in beleids- en ontwikkelingsopgaven. Almere groeit hard, met nieuwe wijken zoals Nobelhorst en straks Pampus. Dan moet je vooraf goed nadenken met elkaar over hoe we de bereikbaarheid en verkeersveiligheid gaan waarborgen, nu en in de toekomst, en ook binnen het bestaande netwerk. De FlexApp en verkeer.nu spelen daarin een rol om samen ontwikkelingen sturing te geven.”

Innovaties

De samenwerking met Almere heeft geleid tot meerdere innovaties en ontwikkelingen: “We werken samen aan anticiperend dynamisch verkeersmanagement”, vertelt Machielsen. Het idee van anticiperend DVM is ontstaan vanuit de samenwerking en doorontwikkeling van het dagelijkse functioneel beheer. “Met anticiperend DVM kijken we verder dan het verkeerssysteem van Almere: het ‘nu’ op het hoofdwegennet is de nabije toekomst op het Almeerse wegennet. We gebruiken open data van aangrenzende wegbeheerders, maar ook die van het weer, om beter in te spelen op het verkeersbeeld. Zodoende zetten we op het juiste moment de juiste optimalisaties in.”

Machielsen: ”Een ander voorbeeld is het ontwikkelen van een multimodaal netwerkkader voor Almere, en dit te implementeren in een dashboard in verkeer.nu, om zo de visie die in het kader is vastgelegd, samen te realiseren. Al hebben we hier nog uitdagingen te overwinnen om goed te kunnen sturen op multimodaliteit en weloverwogen besluiten te maken. Voor wegverkeer is veel (open) data beschikbaar, maar voor ov, fiets en voetganger is dat lastiger. Daardoor is het moeilijker om te sturen op de multimodale prestatie van het verkeerssysteem. Uiteindelijk maakt het de regie van de openbare ruimte lastiger als die data niet voldoende beschikbaar of betrouwbaar is.” 

Machielsen ziet daarin een rol weggelegd voor het NDW: “Vanuit hun achtergrond en missie zijn zij de aangewezen leverancier van voldoende en betrouwbare open data van alle modaliteiten in Nederland. Uiteindelijk moeten we samenwerken om Nederland bereikbaar te houden.”