Botsende verhalen tijdens workshop ‘Stand up for your ride’

Er zijn wetenschappelijke feiten en er zijn persoonlijke verhalen – en soms botsen die keihard. Gedragswetenschappelijk onderzoek toont aan dat jonge automobilisten risicovoller rijgedrag vertonen door een combinatie van onervarenheid, een verhoogde behoefte aan sensatie en de sociale druk van leeftijdsgenoten. Het beïnvloeden van jonge bestuurders om hun risicogedrag te verminderen, vraagt om een integraal aanbod. Waarbij lokale overheden, scholen, technologiebedrijven en verzekeraars nauw gaan samenwerken.

Freek (19): “Iedereen zegt dat je altijd je gordel moet dragen. Maar mijn ervaring vertelt een ander verhaal. Ik zat achterin, geen gordel om, toen we met z’n vieren in de auto zaten. Het ging mis. We schoten uit de bocht, de auto sloeg over de kop en belandde op zijn dak in een sloot. Terwijl mijn vrienden vastzaten in hun gordels, kon ik me los bewegen, mezelf omkeren, en vond ik een luchtbel. Ik stond tot mijn kin in het ijskoude water, maar ik ademde.”

Deborah (trainer): “Ik luister. Ik zie dat dit geen stoer praatje is, maar een eerlijk verhaal. Het botst met wat we weten. Dat het dragen van een gordel de kans op ernstig letsel met 50 
procent vermindert. Maar ik onderbreek hem niet. In plaats daarvan toon ik respect voor zijn 
moed om zijn dramatische ervaring te delen in de groep. 

Dan vertel ik een verhaal. Over een jonge automobilist die wél zijn gordel droeg. Zijn auto raakte van de weg, sloeg over de kop, en kwam ook in het water terecht. Door de klap tegen het stuur raakte hij even buiten bewustzijn. Maar omdat hij vastzat in zijn gordel, bleef zijn hoofd boven water tot hij weer bijkwam. Die gordel redde zijn leven.”

Bovenstaande verhalen zijn gedeelde ervaringen tijdens een uitvoering van de workshop ‘Stand up for your ride’. Een interactieve workshop van VeiligheidNL waarin eigen ervaringen, inzichten en afspraken samenkomen om jongvolwassenen aan te zetten tot veiliger rijgedrag. De persoonlijke verhalen van jongeren maken vaak een diepe indruk op klasgenoten. Jongeren gaan tijdens de workshop met elkaar het gesprek aan over risicovol rijgedrag - te hard rijden, afleiding door de mobiele telefoon, vermoeidheid en rijden onder invloed. In verschillende werkvormen krijgen ze handvatten aangereikt om elkaar, bestuurders en passagiers, hierop aan te spreken. Ondanks het zichtbare effect is de vraag gerechtvaardigd of een eenmalige workshop kan zorgen voor een duurzame verandering van het risicogedrag van jonge automobilisten. Voor een enkeling misschien wel. Maar als je het aantal verkeersslachtoffers onder jongeren serieus wilt terugdringen dan moeten we óók oplossingen bedenken die verder gaan dan eenmalige activiteiten.

Samenwerken aan een integraal aanbod: nieuwe oplossingen

Werkelijk impact maken, vraagt om een nauwe samenwerking tussen beleidsmakers, scholen, 
verzekeraars en technologiebedrijven om jongvolwassenen effectief te bereiken voor een duurzame gedragsverandering. Technologische innovaties zijn hierin een belangrijke katalysator. Slimme apps, zoals in-car feedbacksystemen, kunnen jongeren bewust maken van 
hun gedrag. Verzekeraars kunnen dit gebruiken om verzekeringen aan te bieden die veilig rijgedrag belonen met kortingen of andere incentives. Lokale overheden kunnen autorijscholen 
faciliteren met de apps om jongeren al tijdens het lessen vertrouwd te maken met de feedbacksystemen. Ook kunnen zij scholen ondersteunen met educatieprogramma’s die risicoperceptie en zelfreflectie stimuleren.

Voorbeelden

In Zweden werken technologiebedrijven samen met scholen en lokale overheden om bewustzijnsprogramma’s op basis van connected cardata te ontwikkelen. In de VS en Canada bieden verzekeraars, zoals Allstate (Drivewise) en State Farm (Drive Safe & Save), telematica-programma’s aan waarbij jongeren feedback en premiekortingen krijgen op basis van hun rijgedrag. In Engeland heeft de RAC Foundation apps getest waarbij jongeren hun rijstijl analyseren en tips krijgen om veiliger te rijden, gekoppeld aan beloningen.

Een voorbeeld dichter bij huis is van de ANWB. Zij hebben een app geïntroduceerd in combinatie met een verzekering: de Veilig Rijden Autoverzekering. Deze app is gekoppeld aan 
een autoverzekering. De app helpt bestuurders om inzicht te krijgen in het rijgedrag. Je ontvangt feedback op je rijstijl en handige tips om deze te verbeteren. Bovendien ontvangen deelnemers op basis van hun rijstijl een rijscore tussen de 0 en 100. En met een hoge score kun je een korting op je premie verdienen. Met dit aanbod richt de ANWB zich overigens niet specifiek tot jongeren. 

Naar een integraal en duurzaam programma

Structurele gedragsverandering onder jonge automobilisten vereist meer dan losse initiatieven. Alleen door intensieve samenwerking tussen beleidsmakers, scholen, verzekeraars, technologiebedrijven en lokale overheden ontstaat een integraal programma dat hen effectief ondersteunt in het ontwikkelen van veilig rijgedrag. Combineer technologische innovaties met educatieve interventies, en beloon veilig rijgedrag op een manier die jongeren aanspreekt. Denk aan slimme feedbacksystemen, rijscore-apps, stimulerende verzekeringsmodellen, en interventies zoals de workshop ‘Stand up for your ride’, waarin jongeren hun ervaringen delen en zelf tot inzicht komen. 

Structurele samenwerking

Als expertisecentrum op het gebied van letselpreventie en gedragsbeïnvloeding brengt VeiligheidNL wetenschappelijke inzichten samen met de praktijk. Wij ontwikkelen effectieve interventies en stimuleren samenwerking tussen partijen om deze duurzaam te implementeren. Alleen door een gezamenlijke aanpak en structurele inzet van alle betrokken partijen kunnen we echt het verschil maken – niet voor de statistiek, maar voor de levens en het geluk van jonge verkeersdeelnemers. De urgentie is er. De verhalen zijn er. Nu is het tijd voor structurele samenwerking.